Üst Menu
Search
Generic filters

Ana Menu

Kitap Tanıtımı

polis_dergi_haziran_2013_026 polis_dergi_haziran_2013_0271986-1990 yılları arasında Ankara Üniversitesi İnkılâp Tarihi Enstitüsün de yaptığım yüksek lisans çalışmasının 2013 yılı Mart ayında kitap halinde yayınlanmıştır.

1920 sonrası, polis teşkilat ve hizmetlerine      ait mevzuat metinleri ve TBMM. Zabıt ceridelerinin taranması yoluyla ortaya konulmaya gayret edilen bir çalışmadır. l920–1950 tarihleri arasına tekabül eden devrede, Türk Polis Teşkilatı ve hizmetleri konusunda nelerin yapılmak istendiği, bunlardan nelerin gerçekleştirildiği ve nelerin niçin gerçekleştirilmediği gösterilmesine çalışılmıştır.

          Konumuzun kronolojik sınırları 1920–1950 yılları arasında kalan devredir. Bu devrede Osmanlı İmparatorluğunun yıkıntıları üzerinde türlü güçlüklerle, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu ve çağdaş bir devlet olma çabasıyla tüm kurumların yeniden oluşturulduğu devre olarak karşımıza çıkmaktadır.

          Cumhuriyet döneminin ilk on yılı, devletin tüm kurum ve kuruluşlarında önemli radikal değişiklikler yapıldığı halde; polis teşkilatında 1932 yılına kadar herhangi bir değişikliğe gidilmeyerek, Osmanlı dönemlerinden kalma mevzuat metinleriyle yetinildiği görülmektedir. Emniyet teşkilatındaki değişikliğin on yıl gecikmeyle ele alınması bize göre o zamanki kadronun diğer işlerden zaman bulamaması ve polis teşkilatında bu işi başaracak kadro yetersizliği olarak değerlendirilebilir.

          Emniyet Teşkilatında, mevzuat yönüyle en önemli değişikliğin, 1932–1938 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Bu devrede İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’dır. Bu başarılarda onun imzası vardır. 1932’de 2049 sayılı teşkilat kanunu,1934’te 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ve 1937 yılında ise Avrupai anlamda 3201 sayılı Teşkilat Kanunu’nun yeniden çıkarıldığını görmekteyiz. Bu gün bile bazı ufak değişikliklerle, 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, 3201 sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu yürürlükte bulunmaktadır.

          Bu çalışmamızı çeşitli bölüm başlıkları altında incelemeye çalıştık: giriş kısmında eski Türk’lerde Zabıta Teşkilatını; birinci bölümde; Osmanlılar dönemini özet olarak değerlendirildi. Bu bölüm tezimize temel teşkil etti.

          İkinci bölüm ise kurtuluş savaşı sırasında polisin mali durumunu ele alarak, 1920–1922 tarihleri arasında bütçe görüşmeleri konu edilerek irdelendi. Üçüncü bölümde, Atatürk ve İnönü dönemine ait hükümet programlarında emniyet ve asayişe ait görüşlere yer verildi. Dördüncü bölümde polis mevzuatında meydana gelen değişiklik ve gelişmeler ele alındı.

          Beşinci bölümde polis teşkilatında eğitim ve öğretim konulan özet olarak yazıldı. Altıncı ve son bölümünde de 1950 ve sonrası polis teşkilatında meydana gelen değişiklik ve gelişmelere yer verilmeye çalışıldı.

          Bunlarla birlikte günümüz polis teşkilatının menşeini teşkil eden ve 1845 ‘ten sonra oluşturulan polis teşkilatı modellerinin geçirdiği aşamaları analiz edilmiştir. Eski-yeni mukayesesi için sağlanan ortam sayesinde günümüze kadar nasıl bir yol alındığı; bu yöndeki başarı oranının üzerinde bulunulan nirengi taşının geçmişe göre neyi ifade ettiği, başka bir ifade ile onlardan farklı olarak neyi yapıp, neyin yapılamadığını göstermeye çalıştık.

          Polis teşkilatımızın geçmişi ile ilgili belge nitelikli mevzuat metinlerini ek olarak koymak suretiyle hazırlamaya gayret ettiğim bu çalışmanın teşkilatımız için faydalı olmasını dilerim.