Üst Menu
Search
Generic filters

Ana Menu

7. BEŞ YILLIK PLANDA İÇ GÜVENLİK

 

 

Tuncer ÖZYER

Idari ve Mali Işler Daire Başkanı

 

Yazıma başlamadan önce Emekli Emniyet Müdürleri Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’ni kuran, kurmasına öncülük eden ve yardımda bulunan, derneğin kurulması ile birlikte ÇAĞIN POLİSİ dergisini  çıkarmaya başlayan ve büyük fedakarlıklarla aralıksız olarak yayımını sürdüren değerli meslektaşlarıma teşekkür etmek istiyorum.

 

Aşağıda sunacağım yazı VII.Beş Yıllık Planla ilgili olarak yaptığım bir çalışma olup, plan öncesi durum ile plan dönemi hakkında bilgi vermektedir. VII.Beş Yıllık Plandan sonra hazırlanan VIII.Beş Yıllık  Planda İç Güvenlik konusu da daha sonraki sayılarımızda sizlere sunulacaktır. Yazı dikkatle okunduğunda, rakamlar irdelendiğinde son on yıl içerisinde teşkilatımızdaki gelişmeler görülecektir. Halen çalışan ve emekli olan meslektaşlarımız  hiç kuşkusuz dünü ve bugünü en iyi şekilde değerlendirerek geleceğe ışık tutacaklardır.

 

A. PLAN ÖNCESİ ÇALIŞMALAR

Dinamik bir yapıya sahip olan Emniyet Genel Müdürlüğü her şeyden önce Ülkemizdeki ve dünyadaki bütün gelişmelere paralel olarak gelişmesi gereken , gelişen, yeniliklere uyum sağlayan bir teşkilattır. 150 nci Kuruluş Yıldönümünü 1995 yılında yani 7 nci Beş Yıllık Plan dönemi arifesinde kutlayan, basarı grafiğini bu yıllara kadar devam ettiren teşkilatımız, 2000’li yıllara basarı grafiğini daha da yükselterek girecektir.

1996-2000 yıllarını kapsayacak olan Planın hazırlık çalışmaları l.03.1993 gün ve 21539 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlığın 93/7 sayılı genelgesi ile başlatılmıştır.

Bu genelge çerçevesinde ilgili kuruluşlar gerekli yazışmalara ve hazırlıklara başlamıştır. Nitekim bu genelge Bakanlık A.P.K. Kurulu Başkanlığınca Bakanlığımız birimlerine gönderilmiş (8.03.1993 gün ve B.05.1.APK.0.01.0001-1.13-1/53 sayılı yazı), Plan çalışmaları için belirlenen 62 adet Özel İhtisas Komisyonu üyeliklerinde çalışacak personelin bildirilmesi istenmiştir.

Genel Müdürlüğümüz Özel İhtisas Komisyonları içinde “güvenlikle” ilgili olarak komisyon kurulmadığını tespit etmiş ve diğer bazı komisyonlarda görevlendirilen personele ait yazılan yazıda “İç Güvenlik Özel İhtisas Komisyonu” kurulması gerektiği Bakanlığa iletilmiştir. (30.03.1993 gün ve B.05.1.EGM.0.65.07.03-1586-93/110763 sayılı yazı). Kurulmuş Komisyonlardan;

1. Kamu Yönetiminin İyileştirilmesi

2.  Enformasyon, Bilgisayar, Haberleşme, Politikaları

3.  Dünyada Küreselleşme, Bölgesel Entegrasyonlar (AT-NAFTA – PASİFİK) ve Türkiye ( AT-EFTA-KEIB-ECO-Türk Cumhuriyetleri İlişkileri) İlişkileri

4. Eğitim ve İnsan gücü

5.  Ulaştırma, Kent içi Ulaşım ve Ulaştırma Altyapısı (Kara, Deniz, Hava, Demiryolları ve Boru Katları)

Komisyonlarına katınılması benimsenmiş ve bu komisyonlara katılacak personel bildirilmiştir.

Komisyonlar belirtilen esaslar dahilinde toplantılar yapmış, Komisyon Başkanları çalışmaları yürütmüştür.

6’ncı Plan dönemi 1994 yılı sonunda sona ereceğinden 1995 yılından itibaren 7’nci Plan döneminin başlaması, çalışmaların da buna göre yürütülmesi gerekmekteydi. Bütün kurum ve kuruluşlar da çalışmalarını bu çerçevede yürütmek durumundaydı.

Genel Müdürlüğümüzde de 3 Mart 1994 tarihinde (B.05.1.EGM.0.73.07.03.182-3440-94 sayılı yazı) daire başkanlıklarına bir yazı yazılarak plan çalışmaları başlatılmıştır. Yazılan yazı ekine konulan ve dairelerin faaliyet alanlarına yönelik bazı sorular içeren formla, daire başkanlıklarının geleceğe yönelik dairelerine ve teşkilatımıza ait önerileri istenmiştir.

Özel İhtisas Komisyonlarının çalışmaları devam ederken 14.9.1994 tarih ve 4010 sayılı “1995 Yılı İçin Bir Geçiş Programı Hazırlanmasına Dair Kanun”

çıkarılarak 7’nci Beş Yıllık Kalkınma Planının T.B.M.M.’ne sunulması bir yıl ertelenmiş, 1995 yılı için, Hükümet Programı ve izlenen politikalar doğrultusunda, bir “Geçiş Programı” hazırlanarak yürürlüğe konulması hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Kanun çıkmadan önce hazırlanan “VII. Beş Yıllık Kalkınma Plan

Stratejisi (Nihai Taslak)” Bakanlar Kuruluna sunulmuş olacak ki, yukarıda belirtilen kanun çıkarılmıştır. Taslak diğer kurum ve kuruluşların görüşüne 3 Ekim 1994 günlü (DPT Müsteşarlığı YPK Sekreteryası 6.1.5-(216)-250-94-3906 sayılı ) yazı ile gönderilmiş, Bakanlık APK Kurulu Başkanlığı da 6.10.1994 günlü (B.05.1.APK.0.08.001/1-15-1/138 sayılı) yazıları ile kendi birimlerine göndererek taslak hakkında birimlerin görüşlerini istemiştir.

14 Ekim 1994 tarihli (B.05.l.EGM.0.65.05.01-3984-94/259874 sayılı) yazı ile taslakla ilgili görüşlerimiz iletilmiştir.

Ancak D.P.T. Müsteşarlığı Yatırmalar Sektör Programları ve Koordinasyonu Genel Müdürlüğü 28 Nisan 1994 tarihli (SPD:63/3.1.5.7.1-2-94-1995 sayılı) yazıları ile; 7’nci Beş Yıllık Kalkınma Planında güvenlik hizmetleri konusunda yer alacak temel ilke ve politikaların tespitinde görüş ve önerilerden yararlanmak amacıyla MİT Müsteşarlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü temsilcilerini toplantıya çağırarak önerdiğimiz ” İç Güvenlik Özel İhtisas Komisyonu ” nu kurmadan, yapılan toplantıyla bu noksanlığı gidermeye çalışmıştır. 5 Mayıs 1994 günü yapılan toplantıda D.P.T. de görevli bir uzmanın başkanlığında genel görüşmeler yapılmış, yapılan hazırlık çalışmalarından bahsedilmiş, istenen bilgiler bilahare aktarılmış ve bir daha da toplanılmamıştır.

1995 Yılı Geçiş Programının uygulamaya geçmesiyle, 7’nci Beş Yıllık Plan dönemi 1996 yılından başlayacağından tekrar dairelere yazı yazılarak (26 Ocak 1995 gün ve B.05.1.EGM.0.73.06.01.1146-95/31692 sayılı yazı ile) bir taraftan gelecek beş yıllık planları, diğer taraftan da 1996 Yılı Yatırım Programı’nın hazırlıkları başlatılmıştır.

Dairelerden gelen teklifler tek tek değerlendirilerek ve bilhassa mali yöne öncelik ve ağırlık verilerek mali planlamaya yönelik hazırlıklar yürütülmüştür.

Dairelerden gelen tekliflerin alışılmışın, uygulamanın dışında yenilikler taşımadığı, üst kademece 2000’li yıllara giriş öncesi yapılacak bazı hizmetlerin gelen tekliflere yansıtılmadığı görülmüş,böylece ilgili birimlerle üst kademe arasında yeterli diyalogun bulunmadığı veya hazırlıkları yapması gereken birimin yeterli ön hazırlık yapmadığı veya bilgi sahibi olmadığı gibi olumsuz kanaatler ortaya çıkmaktadır.

B.  6.BEŞ YILLIK PLAN DÖNEMİNDEKİ GELİŞMELER

Polisin görev alanı artan bir şekilde 79 il ve 627 ilçeyi kapsamaktadır. Görev alanına giren nüfus sayısı 1989 yılında 31.832.875 iken (Genel nüfusun % 57,4’ü), 1995 yılında 37.800.000’e (genel nüfusun % 63’ü) ulaşmıştır.

1845 yılında kurulan, 1,5 asırlık geçmişi olan Emniyet Teşkilatının 6. Beş Yıllık Plan Dönemine ait bazı göstergelerindeki gelişmeler aşağıda sunulmuştur: (1995 yılı verileri Mayıs ayı sonu itibariyledir.)

1.Kuruluş

Birimler______ ______________            1988               1995

Teftiş Kurulu Başkanlığı                              l                          l

Hukuk Müşavirliği                                       l                          l

Daire Başkanlığı                                        2                       25

Polis Akademisi                                         l                          l

Polis Koleji                                                5                          l

Polis Okulu                                              14                       21

İl Emniyet Müdürlüğü                              71                       79

İlçe Emniyet Müdürlüğü                         198                    265

İlçe Emniyet Amirliği                              386                    362

Bucak Emniyet Komiserliği                    22                       15

Hudut Kapısı Emn.Amirliği                      3                         5

Polis Karakolu                                       1128                   1253

TOPLAM                                               1850                  2029

 

2.Personel

Sınıfı                                                     1989                                                       1995

Emniyet Hizmetleri                               88514                                                  122823

Genel İdare                                               433                                                     5097

Teknik                                                       239                                                       305

Sağlık                                                        420                                                       456

Eğitim, Öğretim                                         264                                                       138

Din                                                                1                                                           1                                         

Çarşı ve Mah.Bekçileri                          20136                                                   16460

Akademik Personel                                    46                                                          80

Sözleşmeli Personel                                   73                                                         48

İşçi                                                            1358                                                   1470

Yardımcı Hizmetler                                   5396                                                   5278

TOPLAM                                               116880                                               152156

           3.Eğitim  

            1989 yılında beş adet olan Polis Koleji sayısı bire, 2800   öğrencilik kapasite 800 öğrenciye indirilmiştir.

            Polis Akademisinde 1989 yılında 1807 öğrenci okurken, 1995 yılında bu rakam 3200 öğrenciye ulaşmıştır.

            Polis   Okullarının   6400   olan   öğrenci  kapasiteleri   12910   öğrenci

kapasitesine çıkarılmış, öğretim süresi 12 aydan 6 ve 9 (Askerlik yapanlar için 6, yapmayanlar için 9 ay) aya indirilmiş, böylece daha fazla öğrenciye eğitim verme imkanı sağlanmıştır. Çıkarılan yönetmelikle polis okulları Milli Eğitim Bakanlığı meslek okulları gibi yılda bir defa mezun verecek duruma getirilmiştir.

Emniyet Hizmetleri Sınıfı personelinin tahsil durumlarında aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere olumlu yönde gelişmeler sağlanmıştır.

                                      1989                         %                      1995                     %

Yüksekokul                    4976                      5.6                     11021                   8.3

Lise                              49204                    55.6                     90748                 73.8

Ortaokul                      34054                    38.5                     20996                 17.0

İlkokul                             280                      0.3                           58                   0.0

         TOPLAM             88514                100                       122823                 99.7

 

4. İnşaat

                                                        1989                                1995    

Emniyet Müdürlüğü                            59                                   61

İlçe Emniyet Müdürlüğü                       0                                 185

Emniyet Amirliği                               376                                 214

Karakol                                             472                                 551

Muhtelif Trafik Binası                       158                                 188

P.Evi, Kamp, Misafirhane                  48                                    98

Lojman                                         20324                              33857

Polis Okulu                                        20                                    20

Çevik Kuvvet                                     19                                    34

Hizmet Binası                                   119                                 124

Polis Hastanesi                                    1                                     2

Yurt                                                    12                                    16

TOPLAM                                       21608                              35350

5.Taşıt  Sayısı

1989 yılında 10023 adet olan taşıt sayısı 1995 yılında 14790 adete ulaşmıştır. Taşıttaki artış oranı % 47.5 olmuştur. 1994 yılında 210 milyarlık yatırım ödeneği tasarruf tedbirleri nedeniyle kullanılamadığından taşıt alınamamıştır. 1995 yılı ödeneği 125 milyar lira olup taşıt alım işlemleri sürdürülmektedir.

6. Makina Teçhizat

6. Beş Yıllık Plan Döneminde Polis Ana Bilgisayar Ağı Projesi, proje aşamasından uygulama aşamasına geçirilmiş, teşkilatın haberleşme cihazları, kriminal polis laboratuvarları malzemeleri sağlanan imkanlar nispetinde gerçekleştirilmiştir. Sağlık birimleri, bakım onarım kademeleri, havaalanları ile teşkilatın diğer birimleri imkanlar nispetinde makina ve teçhizatla donatılmıştır.

7.Bütçe

Bütçedeki gelişmeler ödenek türleri itibarıyla aşağıda gösterilmiştir;

 

                                                                                                                                   (Milyon TL)

                                            1990                     1991                   1992                    1993                    1994                   1995

Cari Harcamalar          1.535.069            3.130.149                 6.225.000           10.070.000         21.200.000          37.665.000

Personel Gid.              1.381.777            2.825.000                 5.700.000             9.000.000          18.900.000         32.665.000

Diğer Cariler               153.292                   305.149                   525.000            1.070.000             2.300.000           5.000.000

Yatırım Harc.               237.739                  508.895                   577.040            1.051.000             1.574.456          2.344.000

Transfer Harc.             52.753                    355.190                   243.950               413.939                114.900              212.000

 

TOPLAM                      1.825.561           3.994.234               7.045.990            11.534.939         22.889.356           40.221.100

 

C. 7.BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI STRATEJİSİ

Yüksek Planlama Kurulu’nun; 25 Nisan 1995 tarih ve 95/13 sayılı “VII.Beş Yıllık Kalkınma Planı Stratejisi” ne ilişkin kararı , Bakanlar Kurulu’nun 27 Nisan 1995 gün ve 95/6782 sayılı kararı ile kabul edilmiş ve bu karar 6 Mayıs 1995 gün ve 22279 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu plan stratejisi metninde güvenlik hizmetleri ile ilgili konular yer aldıkları bölüm başlıkları altında aşağıya çıkarılmıştır:

 

VII.BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI ÖNCESİNDE DURUM

III YAPISAL SORUNLAR

EKONOMİDE ETKİNLİĞİN ARTIRILMASINA YÖNELİK YAPISAL DEĞİŞİM İHTİYACI

B.Kamu Hizmetlerinde Etkinliğin Artırılması ve Kamu Kesiminde Ücret Adaletsizliği

Son yıllarda ekonomik ve sosyal yapıdaki değişim ve

gelişmeler sonucunda ortaya çıkan suç miktarı ve türündeki artışa karşılık güvenlik hizmetlerinde ihtisaslaşma eksikliği, personel kullanımı konusunda verimsizlik ve teknik donanım yetersizliği sorunları devam etmektedir. Güvenlik kuvvetlerinin toplum ve kişilerle ilişkilerindeki artış, hizmetin yerine getirilmesinde bürokrasinin azaltılması ve şeffaflığın sağlanması ihtiyacını artırmaktadır.( S. 26 )

BÖLGESEL DENGELERİN SAĞLANMASI 19. Metropollerle İlgili Sorunlar

Metropollerde aşırı nüfus birikimine   yol açan göç; işsizlik

sorununun yanı sıra yerleşim, konut, çevre, altyapı, ulaşım, sağlık, eğitim ve asayiş sorunlarını da artırmıştır.

Sanayi ve hizmetlerin  büyük ölçüde kent içlerinde gelişmiş

olması, iskan alanlarını daraltmakta, trafik yoğunluğunu belirli merkezlerde artırmakta, çevreye ve kent içi ulaşım ağına ilave yük getirmektedir.(S.30)