Ülkemizde Trafik-Yol Güvenliğini Etkileyen Sorunlara Genel Bir Bakış
Ahmet GEÇGEL
1. Hukuk Müşaviri Yrd.
Ülkemizde olduğu gibi, hemen her ülkenin Hukuk sistemlerinde, trafik kanunlarının temelde iki amacı vardır;
a) Trafiğin düzenli ve güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak,
b) Trafik kazalarını önlemek ve en aşağılara çekmek
Bu iki amacı gerçekleştirmek için, başta şu sorunların çözüme kavuşturulması gerekir;
1) İdari sorunlar
2) Hukuki sorunlar
3) Eğitim sorunları
4) Teknik sorunlar (Karayolunun alt yapısı ile ilgili tüm sorunlar)
5) Denetim sorunları
a) Yasal denetim
b) Jandarma trafik denetimi
c) Karayolları elamanlarının denetimi
d) Belediye elamanlarının denetimi
e) Trafik polisinin denetimi
Bugün görüldüğü gibi, binlerce sorunları olan trafik olaylarının sorunlarını belli bir başlık altına toplayarak, sorunları ve bilhassa kaza nedenlerini bilimsel yöntemlerle çözmek, olumlu ve önemli sonuçlar verecektir.
Bilindiği gibi hizmet ne kadar bilgiye dayanır ve bilgiden kuvvet alırsa, elde edilen sonuçlar da o kadar etkili ve nitelikli olacaktır.
Motorlu araçların, insan yaşamına girmesiyle; trafik olayı, dünyanın her yerinde olduğundan daha çok, ülkemizde giderek büyüyen, etkili ve acil çözümler gerektiren önemli sorunlar yaratmıştır.
1923’te 405 olan toplam araç sayımız, 1970 yılında 373.000’e, 1983’te 2.018.000’e, 1996’da 6.660.00’e 2002’de ise yaklaşık 9.800.000’e ulaşmıştır.
Görüldüğü gibi hızla çoğalan, planlı kalkınma dönemlerinde de tahmin edilenin hemen hemen yarısı kadar artış gösteren, motorlu araçların sosyal ve ekonomik yaşantımıza girmesi, sanayimizin canlanması, nüfus artışı ile köyden kente göçün başlaması, ülkemizin ekonomik politikası ile birlikte ulaşım politikasını da değiştirmiştir.
Bugün ülkemizdeki yolcu taşımacılığının % 96’sı, yük taşımacılığının %78’i karayolu araçlarıyla yapılmaktadır.
1950’li yıllardan itibaren karayolları yapım çalışmalarında büyük ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, hızla artan motorlu taşıt sayısı ve taşımacılık, karayolları aleyhine giderek gelişmiştir.
Karayollarına çıkmak ve ondan faydalanmak bugün bir cesaret haline gelmiştir. Neredeyse ülkemizde trafik, “kanla beslenen canavar” görünümündedir. Trafik kazaları, motorlu araçlar ve karayolu kendisinden korkulan, üçüz bir kavram haline gelmiştir. Günümüzde görülüyor ki, artık buna “dur” denilmekte gecikilmiştir..
1955 – 2002 yılları arasında meydana gelen trafik kazalarında yaklaşık;
KAZA SAYISI : ÖLÜ SAYISI : YARALI SAYISI : SAKAT SAYISI :
4.000.000 325.000 2.400.000 1.200.000
Görüldüğü gibi; bu tablonun oluşmasına neden olan faktörlerin ele alınması ve çözüme gidilmesi, başta sorumlular olmak üzere hemen herkese düşen çok önemli bir görevdir.
Bu faktörler kısaca;
1) | Karayolunun esas yapısının yetersiz oluşu. |
2) | Yoldan yararlananların eğitilememesi. |
3) | Yeterli ve caydırıcı bir denetimin ve cezalandırma sisteminin kurulamaması. |
4) | Sorunların hala kuruluşlar arasında paylaştırılamaması. |
5) | Yetkili kılınan kuruluşların yetki ve sorumluluklarının kesin çizgilerle belirtilememesi. |
6) | Özellikle trafiği denetleyen elemanların sayıca yetersizliği, donanım eksikliği ve eğitimsiz oluşu. |
7) | Alınan önlemlere, düzenlemelere ve kurallara uyulmaması. |
8) | Araca ait teknik bilgilerin bilinmemesi. |
9) | Bilhassa ve en önemli sorunların baş sorumlusu, alkollü araç kullanımlarının önlenememesi. |
10) | Hızlı ve tehlikeli araç kullananlarının var oluşu ve önlenememesi |
11) | Yayaların ve sürücülerin umursamazlığı. |
12) | Taşıma kanununun çıkartılamaması. |
13) | Teknik vasıflarını kaybetmiş araçların hala karayollarında seyretmesi. |
Ve daha sayacağımız çok sayıda kusurların fütursuzca işlenmesi gibi… |
Görüldüğü gibi; hepimiz trafik olaylarının içinde yaşıyoruz. Çoğumuz bu olayların olumsuz faturalarını ödemiş durumdayız. Daha da ödeyebiliriz. Bu ihmali anlayışımızı sürdürdüğümüz müddetçe, gelecekte ya bir kazanın kurbanı yada faali olarak toplumu karşısını çıkacağımız kaçınılmazdır.
Geliniz; trafik kurallarını çiğnemeyelim, çiğnetmeyelim. Bizleri koruyan ortak değerlerimizi (kurallarımızı) koruyalım. Yarınlara kazasız ve sorunsuz bir ortam yaratma çabası içerisine girelim.