Poliste Kullanılan Haberleşme Sistemlerinin Tarihçesi

                    Yavuz TOKER

             1.Sınıf Emniyet Müdürü

            Haberleşme Daire Başkanı

         Cumhuriyetin ilk yıllarında Polis haberleşme hizmetlerini küçük çaplı ve fişli manuel bir santrala bağlı zamanın manyetollu telefonları ile yürütme durumunda kalmış, kısıtlı bütçe imkanları ile haberleşme cihazlarını temin etmek uzun yıllar mümkün olamamıştır.

       Polise düşen görev gün geçtikçe ağırlaşmış, suç ve suçlular hakkında alınacak tedbirler için yeni hizmet birimlerinin kurulmasına ihtiyaç duyulmuş, bunun sonucu olarak iletişim eksikliği önemli derecede hissedilmeye başlanılmıştır.

      Etkin bir haberleşmenin temin edilmesi amacıyla yabancı ülke polis teşkilatları incelenmiş, haberleşmede  kullanılan cihazların tip, model ve özellikleri tespit edilerek temini hususunda çalışmalara başlanılmıştır.

          Emniyet Teşkilatında kullanılan haberleşme sistemlerinin tarihsel gelişimi sistemler itibariyle aşağıda açıklanmıştır.

          1- FM/VHF-UHF Şehiriçi Telsiz Telefon Haberleşme Sistemi

        Yıllar geçtikçe polisin telsizle haberleşme ihtiyacı önemli derecede hissedilmeye başlanılmıştır. 15.07.1948 tarih ve 3/7862 sayılı Bakanlar kurulu kararıyla polise telsiz kurma yetkisi verilmiş ve 1949 yılında Ankara ve İstanbul’da ilk defa FM-VHF şehiriçi telsiz sistemleri kurularak sımpleks (bas konuş usulü) olarak kullanılmaya başlanılmıştır.

          2- Uzak Mesafe Telsiz Telefon (S.S.B.) Haberleşme Sistemi

         Emniyet teşkilatının kısa mesafe haberleşme sistemleri yanında uzak illerle de irtibatını sağlayacak güçlü cihazlara ihtiyacı olduğu düşüncesinden hareketle 1968 yılında mevcut olan 67 ile gerekli olan uzak mesafe S.S.B.telsiz telefon sistem cihazları kurularak illerin irtibatları sağlanmıştır.

         İllerarası uzak mesafe S.S.B.telsiz telefon haberleşme sisteminin kuruluş amaçları aşağıda sıralanmıştır.

     a- Devlet büyüklerinin ve üst kademe yöneticilerinin makam otoları ile seyehatleri sırasında gerektiğinde vilayet ile haberleşme yapmak.

        b- Yangın, zelzele ve sel felaketi gibi tabii afetlerde  illerin komşu illerle irtibatını sağlamak ve felaketin nev’ine göre yardım talebinde bulunarak merkeze en kısa zamanda durumu bildirmek.

        c- Önemli olayların vukuu halinde anında ön bilgi vermek.

       d- Teşkilatın iller arası haberleşme trafiğini asgari düzeye indirmek ve bu konuda tasarruf sağlamak .

       e-Emniyet, asayiş, narkotik, kaçakçılık ve trafik hizmetlerinde polisin olaylara karşı etkinliğini sağlamak.

      f- Şehirlerarası yollarda trafik kontrolü yapan bölge trafik otosunda görevli personelin gerek merkezle ve gerekse istediği bir il ile anında haberleşmesini temin etmek.

       3- Telsiz Telgraf (Maniple) Haberleşme Sistemi

      Emniyet teşkilatının iller arası haberleşmesi önceleri PTT abone telefonları ile yapılmakta idi. Bu şekilde mesaj alma ve gönderme yöntemleri gerek parasal yönden ve gerekse zaman açısından teşkilata çok pahalıya mal oluyordu. Ayrıca hizmetin ifasında  önemli gecikmeler olmakla birlikte illerarası koordinasyonun sağlanmasında büyük güçlükler çekiliyordu.

       Emniyet hizmetlerini daha süratli bir şekilde yürütmek, olaylar hakkında üst makamlara gerekli bilgileri vermek ve merkez ile İl Emniyet Müdürlükleri arasında mesaj niteliğindeki yazılı haberleşme ihtiyacını karşılamak amacıyla 21/02/1952 tarih ve 311/4507 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile ilk defa 14 ilde Telsiz telgraf istasyonu kurma yetkisi verilmiş, Hava Kuvvetlerinden temin edilen BENDİX marka telsiz cihazları ile 1953 yılında Genel Müdürlük merkez olmak üzere 14 il’ de telsiz telgraf sistemi kurulmuştur.

       14.05.1955 tarih ve 4/5094 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile Emniyet Teşkilatının lüzum göreceği yerlerde HF ve VHF telsiz istasyonları kurma yetkisi verilmesi üzerine irtibatlı ile sayısı 26’ yayükseltilmiş 1958 yılında Amerikan Teknik Yardımı ile temin edilen AERO-COM marka cihazlarla bu sayı 40’a çıkarılmış, 1968 yılında yurt içinden temin edilen TEM marka cihazlarla bütün illerimizde telsiz telgraf sisteminin montaj çalışmaları tamamlanmıştır.

         Sürecek…