ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİNDE YENİ DÖNEM

Hazırlıkları uzun süreden beri sürdürülen ve özel güvenlik sektörünün heyecanla beklediği taslak 10.06.2004 tarihinde TBMM’ den 5188 sayılı kanun olarak kabul edilmiş ve Cumhurbaşkanınca onaylanarak 26 Haziran 2004 tarih ve 25504 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yasa, bu alanda dünyadaki mevcut bir çok ülkenin ve özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin  yasalarının incelenmesi[†][‡] ve ülke şartları da göz önüne alınarak şeffaf ve demokratik bir  katılımla yürütülen bir çalışma sonucu hazırlanmıştır. Oldukça sade, kısa ,anlaşılabilir , esnek ,uygulanabilir ve Avrupa standardında bir düzenleme ile  bu alanda çok köklü yenilikler getirilmektedir.

29 Maddeden oluşan yeni yasa özetle; 

• Özel Güvenliğin sağlıklı bir yasal zemine oturtulması ve böylece sektörde şu ve bu nam ile hizmet veren tüm şirketlerin kayıt altına alınması ve münhasıran özel güvenlik hizmeti verilmesi,
• Özel Güvenlik sektöründe tüm  gelişmiş ve Avrupa ülkelerinde olduğu üzere  Bina/Tesis, kişi koruması, değerli mal-para nakli ve benzeri gibi her dalda hizmet verilmesi,
• Özel Güvenliğin profesyonel bir meslek dalı haline gelmesi , istihdam yaratılması ve kişilere kariyer imkanı sağlanması,
• ·Özel Güvenlik hizmetlerinin alarm sistemi, tele-gözetim, CCTV ve benzeri çağın gerektirdiği gelişmiş ve kaliteli elektronik ve teknolojik araç ve gereçlerle yapılma imkanının verilmesi,
• Özel Güvenlik Yöneticilerinin Yüksek Okul ve personelin lise ve dengi okul mezunları arasından   seçilmesi, eğitimleri sonrası yapılacak  sınav sonucu başarılı olanlara kimlik verilmesi ,
• ·  Özel Güvenlik Eğitiminin devlet ve özel okullarda yapılmasının sağlanması,
• Özel Güvenlik Temel teorik ve pratik eğitimi ile silah eğitiminin Yönetici ve çalışan personel için  asgari 120 saat ve yenileme eğitiminin de  aynı şekilde asgari 60saat olarak belirlenmesi,
• Özel Güvenlik uygulama alanı kapsamının genişletilmesi, prosedürlerin kolaylaştırılması ve süratlendirilmesi,
• Yabancı kişilere karşılıklılık ilkesi çerçevesinde özel güvenlik şirketi   

              kurmalarına izin verilmesi,

• Özel Güvenlikle ilgili kararları almak üzere oluşturulan İl Güvenlik Komisyonunda, kamu yanında özel sektör, Ticaret ve Sanayi Odası Temsilcilerine de yer verilerek daha demokratik ve katılımcı bir karar mekanizması oluşturulması,
• Özel Güvenlik Mali Sorumluluk  sisteminin getirilerek,özel güvenlik görevlilerinin üçüncü kişilere verecekleri zararların tazmininin sağlanması, 
• Özel Güvenlikte Yönetici ve eleman olarak çalışanların ,adli geçmişlerinin temiz olması, kamu haklarından yasaklı olmaması ve de verilen hizmetin özelliği gereği görevini yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı ve özürlü bulunmaması,
• ·Özel Güvenlik alanında gerek hizmet ve gerekse eğitim şirketi kurulmasının İçişleri Bakanının  iznine tabi olması,
• Özel Güvenlik şirketlerine ve özel güvenlik eğitimi verecek kurumlara faaliyet izni verilmesi için on milyar, Özel Güvenlik görevlilerine kimlik (çalışma izni) verilmesi için iki yüz milyon lira ruhsat harcı ödenmesi,
• Özel Güvenlik şirket hisselerinin nama yazılı olması ve faaliyet alanının münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olması , hisse devirlerinin bir ay içinde Bakanlığa bildirilmesi,
• Özel Güvenlik faaliyetlerinin, sadece hizmetin gerekli kıldığı çok özel hallerde silahlı yapılması , genel olarak silahsız hizmet verilmesi  , eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesisleri, talih oyunları ,içkili yerler, özel toplantılar, spor müsabakaları ve sahne gösterilerinde silahsız hizmet verilmesi esasının getirilmesi,
• Özel Güvenlik şirket ve eğitim veren kurumların Bakanlık ve Vilayet tarafından denetime tutulması  ihlallerde ciddi idari ve adli müeyyideler uygulanması ve 

“amacı dışında faaliyet gösterdiği veya suç kaynağına dönüştüğü tespit edilen şirketlerin ve özel eğit,m kurumlarının faaliyet izinlerini iptal edilmesi ve bu şekilde faaliyet izni iptal edilen Şirketlerin veya kurumların ,kurucu ve yöneticilerin de özel güvenlik şirketlerinde ve özel güvenlik eğitimi veren kurumlarda bir daha kurucu ve yönetici olmalarına izin verilmemesi ,  hükmü ile her türlü suiistimalin önlenmesi,

 ve  özel güvenliğin vereceği koruyucu, kollayıcı ve önleyici hizmetlerle bir şekilde kamu güvenliğini tamamlayıcı unsur olarak kabul edilerek ,

•   Özel Güvenlik görevlilerine, günümüzde insan haklarının yükselen bir

      değer      olarak öne çıktığı göz önünde bulundurularak,  güvenlik 

      ihtiyacı ile temel    haklara  saygı    dengesini sağlayacak oranda

      gerekli yetkilerin  verildiği , 

Düzenlemeler getirilmiştir.

Yeni yasanın yürürlüğe girmesi ile mevcut 2495 sayılı yasa yürürlükten kaldırılacaktır.

Yeni yasa , 2495 sayılı yasaya göre kurulan özel güvenlik teşkilatları ile halen bu teşkilatlarda çalışan personelin müktesep haklarının  yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 5 yıl süre  korumaktadır. 5 yıl sonunda şirket izinlerin yenilenmesi ve personelin de yenileme eğitimi alarak kimliklerinin yenilenmesi imkanı getirilmektedir. 

Yürürlükten kaldırılacak 2495 sayılı yasa kapsamına girmeyen   ancak ticaret kanununa göre kurulmuş ve güvenlik hizmeti vermekte olan şirketler, yasanının yürürlüğe girmesinden sonra  3 ay içinde çıkartılacak yönetmeliğin uygulamaya konmasını müteakiben 6 ay içinde yeni yasanın getirdiği şartları yerine getirmeleri ile faaliyetlerini sürdürebileceklerdir. 

Ayrıca Avrupa uyum yasaları uygulamaları içinde çeşitli kısıtlamalar kaldırılmış , sadece güvenlik alanının özelliğinden dolayı grev yapma yasağı ve buna paralel olarak da lokavt dolayısıyla içten çıkarılma yasağı getirilmiştir.

Böylece,  dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli bir yeri bulunan  “özel güvenlik” in  daha sağlıklı, ciddi sağlıklı bir zeminde faaliyet gösterme imkanın getirildiği değerlendirilmektedir.

Yasanın çıkmasından sonra doğal olarak lehte ve aleyhte bazı yorumlar yapılmaktadır. Şurası bir gerçektir ki, ne kadar iyi ve mükemmel bir yasa yapılsa da bunun uygulanması daha önem arz etmektedir. Yapılan eleştirilerin bir kısmının  duygusal olduğu kabul edilse de yine de bunları göz ardı etmemek ve 3 ay içinde hazırlanması öngörülen yönetmelik çalışmalarında bunlardan yararlanılmasında faydalı olacağı değerlendirilmektedir.

Yürürlükten kaldırılan mevcut 2495 sayılı yasasındaki ve yönetmelikteki bazı hükümlerin , özellikle İl Güvenlik Komisyonunun karar almada esas alacağı ilkeler ile silahlı hizmet verilmesi ve güvenlik tedbirleri aldırılması ile ilgili hükümlerin  yeni yönetmelikte de yer verilmesi, ayrıca, bu yasaya göre son yıllarda çıkartılmış bulunan Sağlık Yönetmeliği ve Sivil Hava Meydanları Güvenliği yönergelerindeki hükümlerin aynen muhafaza edilmesi bazı tereddüt ve endişelerin ortadan kaldırılması açısından  yararlı olacaktır.Diğer taraftan ,Sivil Hava Meydanları,Limanlar ve Stadyumlardaki güvenlik önlemleri açısından uluslararası sözleşme ve kurallara da açıkta atıfta bulunulması gerekmektedir.

Hazırlanacak yönetmelikte ayrıca;

1. EĞİTİM AÇISINDAN;

• Yönetici ve çalışanların eğitim programlarının ayrı ayrı belirlenmesi,

          A-Yöneticiler için,

                              Özel Güvenlik Tanımı ve tarihçesi

                              Güvenlik Yönetimi

                              Mevzuat :Mesleki ve İdari (İş Yasası-SSK-İhale Yasası vb)

                              İnsan kaynakları

                              Kalite Yönetimi

                              Bilgi Güvenliği

                              Risk Analizi

                              Risk-Kriz Yönetimi

                              Koruma –Acil Durum Planları

                              Bütçe      

                              Güvenlik Sistemleri-Teknolojisi

                              İletişim

                              İnsan Hakları

                              Toplum Psikolojisi

                              Toplumsal Olaylar

              B.Çalışan Personel için:

                              Hukuka Giriş

                              Özel Güvenlik Mevzuatı (5188,TCK,TCMU,MK,ve diğerleri)

                              Koruma-Güvenlik

                              Teknolojik Cihazlar,

                              İnsan Hakları

                              Haberleşme

                              Halkla İlişkiler

                              Güvenlik Uygulamaları (Hırsızlık,Terör,Sabotaj ve benzeri)

                              Rapor Yazma

                              Saldırılara Karşı Koyma

                              İlk  Yardım

                              Yangın

                              Koruma Planı ve Acil Durum Uygulamaları

                              Tehditlerin Tespiti ve önlenmesi teknikleri

                              Olay Yeri İnceleme ve Muhafazası

                              Bilgi Güvenliği,

                                  Derslerinin konması

             C.BRANŞ EĞİTİMİNİNKONULMASI

                    1.KİŞİ KORUMA 1 HAFTA

                    2.DEĞERLİ MAL,PARA NAKLİ  1 HAFTA

                    3.SİVİL HAVACILIK GÜVENLİĞİ 1 HAFTA

                    4.KÖPEKLE EĞİTİM (SAHİBİ VE KÖPEĞE YETERLİ SÜRE)

                    5.LİMAN GÜVENLİĞİ 1 HAFTA

              6.ALARM SİSTEMİ OPERTÖRLÜĞÜ 1 HAFTA 

            7.SPORTİF FAALİYETLERDE GÖREV ALCAK OLANLARA (1

               HAFTA)

• Özel Firmalarca verilecek eğitimin Milli Eğitimce belirlenen özel okullar mevzuat ve düzenlemelerine uygun yapılması
• Temel eğitim müfredatının 90+30 (Silah Bilgisi ve atış) =120 saat,

     Yenileme eğitiminin 40+20 (Silah Bilgisi ve atış) =60 saat olarak

     düzenlenmesi,

• Eğitim verecek öğretim görevlilerinin  kriterlerinin belirlenmesi,
• Sınıfların azami 25 kişiden oluşması,
• Sınavların “Merkezi sistem”e uygun olarak yapılması ve başarılı olanlara “kimlik “verilmesi

     2.PERSONELİN SEÇİMİ AÇISINDAN;

• Çalışanların (Polis için olduğu gibi) ÖSYM veya KPSS sınav sonuçları 

          esas alınarak  belirlenen  taban puana göre seçilmesi,

• Yasanın öngördüğü sağlık şartlarının yerine getirilmesinin sağlanması

          açısından adayların mülakattan geçirilmesi, (Bu noktada Üniversitelerin

          ilgili bölümlerine eleman alımında da aynı esaslara uyulmasının

           sağlanması)

3..DENETİM AÇISINDAN: Denetimlerin Bakanlık ve İllerde Müfettişlerce ve

    en azından rütbeli ve bu amaçla eğitim almış personel tarafından ve yılda

    en az bir defa mutlaka yapılması esası getirilmesi ile “özel güvenlik

    sektörünün” iyi işlemesi ve bu alanda atılım yapılmasına imkan      

    verilecektir.

5188 sayılı yasanın uygulamaya girmesi ile  Polisin asli görevini daha iyi yapabilmesi için halen koruma görevleri devlet tarafından yürütülmekte olan köprü, parti binası, birçok kamu ve özel tesisin korunması ile Koruma Yönetmeliği hükümleri zorlanarak uygulanmakta olan “özel kişilerin yakın koruma” hizmetlerinin de hızla kapsam dışına çıkartılması ve  bunların kurulacak özel güvenlik firmaları tarafından yapılmasının sağlanması gerekmektedir.

Özel Güvenlik Hizmetleri Yasasının yürürlüğe konması ile Kamu ve Özel Güvenlik arasında sağlıklı bir işbirliği ortamı oluşturulması ve “Kamu güvenliğinin” sağlanmasında mantıklı bir iş bölümü yapılması gerekecektir.Bunu gerçekleştirmekte her iki taraftaki yönetici ve temsilcilere önemli görevler düşmektedir.[§] Yasanın uygulama öncesinde bu konularda seminerler düzenlenebileceği gibi gerek kolluk ve gerekse özel güvenlik eğitim kurumlarında bu konular ele alınabilir.

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri Yasasının ülkemize hayırlı olmasını dilerim.