FEDERAL KRİMİNAL DAİRESİ(BKA)ve KRİMİNAL TEKNİK ENSTİTÜSÜ
Hasan Hüseyin ÇALI[*] |
Tercüme edilen bu eser, Federal Kriminal Dairesi (BKA) hakkındaki ön yargıları gidermek, güven kurmak için bir ölçü olacaktır, burada özellikle Kriminal Teknik Enstitüsü hakkında bilgi verilmiştir.
Son yıllarda olduğu gibi önceden hiç bu kadar çok suç ve bir o kadar da çeşitli kanunlara aykırı hareketler tayfı olmamıştı. Sürekli artan mala karşı işlenen suçların yanında özellikle doğu Avrupa’da politik ve toplumsal değişiklikten sonra muazzam dramatik bir çekiş gücü kazanan organize suçların gelişimi endişe verici olmuştur. Organize suçların ortaya çıkış şekillerinden birkaçı; yaygın olan haraç , büyük miktarda para yatırılmış motorlu taşıt karaborsacılığı, uyuşturucu madde ve silah ticareti aynı şekilde yenilerde nükleer suçlar.
Suçluları sadece kriminal sezme yeteneği ile bulma yoluyla daha fazla gidilemeyeceği açıktı. Kim bugün suçluluğu önleme ve mücadelelerde başarı yolunda gerçek bir şans istiyorsa, hemen hemen her bilimsel branştan kalifiye uzmanlar ve modern teknikler kullanmalı. Ve o, suçlu gibi uyarlanabilir (esnek) olmalı ve rolünü çok hızlı oynayabilmeli, icap ederse ülke sınırlarından öte.
Alman Kriminal polisin merkezi yeri ve uluslararası çalışan araştırma makamı olarak Federal Kriminal Dairesi (BKA), sayılan problem alanlarında sadece az kişinin bildiği önemli bir rol oynuyor. Bazıları için BKA bir “sırlarla örtülü” özel ajanları dünya çapında casus ve uyuşturucu patronlarını avlayan Polis Merkezi. Başkaları kendilerini tehdit altında hissederler, çünkü BKA’nın saydam veri ağında suçsuzca yakalanmış olmaktan veya saatlerce gözlenmekten korkuyorlar. Nesnel olarak BKA hakkında bilgi vermek için sebepler çok öyleyse.
KRİMİNAL TEKNİK ENSTİTÜSÜ
Cezai fiillerin aydınlatılması ve daha sonraki delil ikamesi, fen bilimleri ve teknik sayesinde önemli ölçüde kolaylaştırılmakta veya ancak bu sayede mümkün olabilmektedir. Bilimsel araştırma sonuçları ve en modern cihazlar yardımıyla, objektif maddi deliller olarak örneğin; tanık ifadelerinden çok daha güvenilir izler bulunabilmekte ve değerlendirilebilmektedir. Federal Kriminal Dairesi’ne (BKA) bağlı Kriminal Teknik Enstitüsü (KT), polis birimleri, savcılıklar ve mahkemelere ilgili raporları hazırlamak için gerekli teknik ve fenni tesislere sahip bulunmaktadır.
Ancak Kriminal Teknik Enstitüsü’nde şimdiye kadar uygulanan araştırma yöntemlerini iyileştirme amacıyla da araştırmalar yapılmaktadır. Güncel fenni ve teknik bilgiler kontrol edilerek, gerekli olduğu taktirde yararlanılabilir duruma getirilmektedir. Federal Kriminal Dairesi, kısmen kendi araştırma ve geliştirme projelerini yürüten eyalet kriminal daireleri ile sıkı bir işbirliği içerisine girerek bu alanda da merkezi konum ve koordinasyon işlevini yerine getirmektedir.
Kriminal Teknik Enstitüsü’nün önemli görevlerinden birisi, merkezi dosyalar oluşturarak, sürekli olarak güncelleştirmektir. Bu bilgiler şahısların ve nesnelerin teşhisi amacıyla tüm polis birimlerinin hizmetine sunulmaktadır. Kriminal Teknik Enstitüsü bunun yanı sıra yurtiçinden ve yurtdışından gelen polislere en son kriminal tekniği imkanlarını tanıtmak amacıyla eğitim vermektedir. Bu eğitim hizmetleri yurtdışında da verilmekte olup, Kriminal Teknik Dairesi özel durumlarda talep üzerine diğer Avrupa ülkelerinin mahkemeleri için de rapor düzenlemektedir.
Kriminal Teknik Enstitüsü görevlerini yerine getirmek amacıyla beş uzmanlık grubuna sahip bulunmaktadır:
- Fizik, Kimya
- Ateşli Silahlar, Hammadde Tekniği ve Elektroteknik
- Biyoloji
- Belge (Evrak) ve
- Yazı, Dil, Ses.
Fizik/Kimya uzmanlık grubu yangınları ve mekanlarda meydana gelen patlamaların nedenlerini araştırmaktadır. Yanıcı maddelerin ateş alma ve yanma özellikleri ile ateş kaynakları tespit edilerek, olay süreçleri yeniden yapılandırılmaktadır. Hangi ateş kaynağı ve yanıcı madde kombinasyonunun yangına veya patlamaya neden olduğu belirlenmektedir. Daha sonra teorik hesaplama modelleriyle laboratuar araştırmalarından elde edilen sonuçlar teyit edilmektedir.
Diğer bir alanda ise, özellikle motorlu araçların olmak üzere, vernik ve boyalarla ilgili karşılaştırmalı araştırmalar yapılmaktadır. Fiil ve fail arasındaki bağlantıları kanıtlamak için yine aynı şekilde cam, metla, kurşun, seramik maddeler, mineraller ve daha bir çok madde araştırılmaktadır. Merkezi bir otomobil boyası koleksiyonu örneğin vernik parçaları yardımıyla bir motorlu aracın bir kazaya iştirak edip etmediğinin tespit edilmesine imkan verir. Detay araştırmaları için bir merkezi laboratuarda büyük analiz cihazları kullanıma hazır bulunmaktadır. Toksikoloji uzmanlık alanı, uyuşturucu maddelerin ekspertizi ve yasa dışı uyuşturucu madde laboratuarlarının değerlendirilmesi ile iştigal etmektedir. Katı ve sıvı maddelerde, gıda maddelerinde ve münebbihlerde (keyif verici maddeler), ancak vücut sıvıları ve ceset parçalarında da eroin, kokain, sentetik uyuşturucu madde, esrar veya diğer zehirli madde bulunup bulunmadığı araştırılmaktadır. Diğer bir uzmanlık alanında örneğin hırsızlara karşı hazırlanan tuzaklar denenmekte veya tahriş edici maddeler (örneğin gözyaşartıcı gaz) test edilmektedir.
Çevre koruması ve çevre kirliliği ile ilgili suçlar konusunda tehlikeli madde görevlileri, su koruma görevlileri ve çevre mühendisleri gibi uzmanların yardım ve görüşlerine başvurulmaktadır.
Fizik/Kimya uzmanlık grubu bombalı saldırılar sonrasında parçaların ve harabelerin araştırılması, kullanılan patlayıcı maddenin ve fünyenin analizi ile de yetkilidir. Patlayıcı madde tertibatları -mümkün olduğu kadarıyla- yeniden yapılandırılarak, fonksiyon şekli ve etkisi konusunda raporlar hazırlanmaktadır. Kimyasal analizler için de bir çok büyük analiz cihazı bulunan merkezi bir laboratuar mevcuttur.
Biyoloji uzmanlık grubunda -daha önce belirtilen toksikolojik araştırmaların yanı sıra- çoğunlukla kan ve salgı izleriyle, deri ve kemik parçacıkları gibi diğer izler de araştırılmaktadır. Bu araştırmalarda, zanlının suçlu veya suçsuz olduğunu ispatlamak amacıyla değişmeyen ve önemli ölçüde sabit kalan özellikler belirlenmektedir. Bir kaç yıldan beri izlerin birbirleriyle olan bağlantılarının kesin bir şekilde tespit edilmesine imkan veren DNA araştırmaları da yapılmaktadır.
Biyoloji uzmanlık grubu bunun yanı sıra, olay yeri ve saati ile ilgili olarak bilgi edinilmesi amacıyla bitki izleri ve toprak örnekleri ile de çalışmaktadır.
Tekstil araştırmalarında, en küçük bir iplik parçası yardımıyla dahi, kumaşın hangi renge sahip olduğu, hangi apreleme ve optik ağartma işlemlerinden geçtiği tespit edilebilmektedir. Dokuma şeklinin, dikiş izlerinin veya tekstil hasarlarının analizinden de olay süreçleri ile ilgili değerli bilgiler kazanmak mümkün olmaktadır.
Belge (Evrak) uzmanlık grubunda fiziksel ve kimyasal evrak kontrolleri yapılmaktadır: Üzerinde yazı bulunan her çeşit eşya ve kağıt, yazı boyama maddeleri ve yapıştırıcı maddeler araştırılmakta, tarihlerin doğruluğu kontrol edilmekte, ayırma izleri değerlendirilmekte ve makine yazıları analiz edilmektedir. Bu amaca yönelik olarak örneğin bir yazı numunesi koleksiyonu gibi daktiloların teşhisi ve makine ile yazılmış yazıların yaşlarının tespit edilmesine yarayan geniş kapsamlı koleksiyonlar kullanıma hazır bulunmaktadır. Bu uzmanlık grubu matbuat ve damga yazılarının değerlendirilmesi ile de iştigal etmektedir. Önemli görevlerinden birisi de örneğin kimlikler, TÜV plakaları, sürücü belgeleri veya diğer evraklar gibi güvenlik tekniği ile ilgili tasarımların geliştirilmesidir.
Karşılaştırılmalı yazı araştırmaları vasıtasıyla yazı sahiplerinin tespit edilmesi yazı, dil ve ses uzmanlık grubunun çalışma alanlarından bir tanesidir. Burada örneğin sahte imzalar ve yazılarda -örneğin vasiyetnamelerde olduğu gibi- yaş, hastalık veya diğer durumlardan kaynaklanan farklılıklar tespit ve ispat edilmektedir. Merkezi bir el yazısı teşhis bölümü, örneğin diğer ülkelerdeki belli yazı özellikleri ve yazma alışkanlıkları ile ilgili bilgi sağlamaktadır. Dilbilimsel metin analizlerine dayanılarak kimliği meçhul şahıslar hakkında bilgi edinilmesi veya anonim metinlerin hangi şahıslara ait olduğunun tespit edilmesi mümkün olmaktadır. Dil(ses) teşhisi, şahısların sesleri ve ses karşılaştırmaları yardımıyla teşhis edilmesiyle iştigal etmektedir. Bilgisayar destekli bu yöntemler kısmen Federal Kriminal Dairesi’nde (BKA) geliştirilmiştir.
Ateşli silahlar uzmanlık grubunda kovanlar ve mermiler sınıflandırılmaktadır. Olaylarda kullanılan silah ve mühimmatlardan oluşturulan bir koleksiyon yardımıyla; ateşli silahlar, kullanılan cezai fiillerdeki bağlantılar ve ateşli silahlar tespit ve teşhis edilebilmektedir.
Federal Kriminal Dairesi (BKA), el yazılarında ve makine yazılarında olduğu gibi Almanya Federal Cumhuriyeti’nin tamamı için çeşitli fiillerde kullanılan vasıtalardan oluşan merkezi bir koleksiyona sahip bulunmaktadır. Kriminal Teknik Dairesi silah sistemlerinin tespiti ve balistik deneyler yapılması amacıyla 5000’den fazla ateşli silah bulunan bir silah koleksiyonuna da sahiptir.
Yine aynı şekilde, üzerine ateş edilen nesnelerdeki atış izleri de araştırılarak, barut izleri ve bu izlerin elbise, cilt, cam v.b. üzerindeki dağılımı tespit ve ispat edilmektedir. Bunun yanı sıra mermilerin giriş ve çıkış yerleri, atış yönü, atış açısı ve atış mesafesi de tespit edilebilmektedir.
“Hammadde Tekniği” örneğin genel kalıp ve model izleri, alet izleri, malzeme kırıkları ile ilgili raporlar düzenlemekte, mekanik-teknolojik hammadde araştırmaları ve metallografi araştırmaları yapmaktadır. Burada özellikle ortadan kaldırılmış işaretleri (örneğin şasi, motor ve silahlardaki seri numaralarını) yeniden görünür duruma getiren yöntemler özel önem taşımaktadır.