ANILARDA POLİS…

                İbrahim PEKBAY

                Gazeteci-Yazar

              Yeni Kayseri Gazetesi

Bazılarımızın “Polis” ile anıları vardır. İyi, ya da kötü… Bu türlü anılar, zaman zaman hayatımızın akışını değiştirir veya belleklerimizde yer eder kalır….

Yıl 1961…

Ankara Gazi Lisesi öğrencisi olduğum dönemler. Türkiye’de 27 Mayıs Askeri hareketi olmuş, iktidar Yassıada Mahkemelerinde yargılanmış, siyaset-polis-vatandaş üçgeninde yaşanan hoş olmayan olaylar iddia olarak gündeme gelmiş ve sonuçta yargı, doğru ya da yanlış kararını vermiş…

İşte o günler… Ben de Lise öğrencisiyim. Bartın Orta Okulundan mezun olmuşuz, Devlet Lisesi olmadığı için Ankara’ya geldik… Taşı havaya atıyoruz, başımızı da altına tutyoruz. Serde gençlik(!) var ya…

Durduğumuz yerde duramıyoruz. Hafta geçmez ki, okul civarında bir hadise çıkarmayalım. Hadise dedimse, “Sen bizim mahallenin kızına bakmışın” gibi nedenlerle. Her hangi bir ideolojik tarafı kesinlikle yok. Kavga sonrasında zamanın “Doğanbey” Karakolunun amiri okula gelir, ben dahil, belli kişileri toplar Karakola götürür.

–          –          Söyleyin bakalım, kim yaptı?…

–          –          …………………….!

Olacak şey mi?… Söylenir mi?… Delikanlılık (!)  nerede kaldı?… Ağızlar hep kitli….

Sonuç; Başkomiserden biraz okşama, biraz öğüt, çıkar gideriz ama, haftaya yine karakola gelmeyeceğimizi kimse garanti edemez…

Tahsil hayatım bittikten sonra “Doğanbey” Karakolundaki “Okşanma” anılarım hep zihnimde kaldı. Suçumuz neydi?… Masum “Gençlik” veya “Delikanlılık” kavgasının ötesinde?…

İşte o zamananlar AB filan yoktu. İnsan hakları, standarları neydi?… Hem Amerikan filimleri seyrederken hiç de öyle hak-hukuk filan görmüyorduk. Sadece “Konuşmama hakkına sahipsin…” diye başlayan ve bir taraftan da kelepçenin takılış sahneleri olan film konuları… Hatta filmdeki Amerikalı polisler, ceplerinden çıkardıkları bir kağıttan okurlardı bazen… Bizde ise, öyle bir şey de yoktu. Alınır,götürlür,sorgulanır ve gereği yapılır…

Bu anıları sonucunda, hayatımın içinde bir dönem, polis görünce yönümü değiştirdim.

Yıllar geçti. Polis teşkilatı acaba yine aynen yerinde duruyormuydu?… Öyle ya, değişen bir şey olmamışmıydı acaba. Benim lise dönemimde, arkadaşım Mete KALELİ de Polis kollejine başlamıştı. Mezuniyet sonrası da birbirimizi yıllarca yitirmiştik. Acaba o da “Okşama” ve “Sorgulama” yapıyormuydu? Bilinmez ki!…

Bir gün, polis ile yeniden tanıştım…

İlki, Kayseri Emniyet Müdürü Sait Azmi KÖKSAL…

Kayseri Fuarında bir tabak “Makarna” ikramımı kabul ettirene kadar göbeğim çatladı… O kadar çok sinirlenmiştim ki “Bir tabak makarnadan rüşvet mi olur” diye kızgınlığımı belli edince, yemek zorunda kalmıştı. Tabi arkasından da her gördüğü yerde “Makarnacı” diye seslenerek, takılmadan edemez oldu.

Sonra Sayın Güner KALKANDELEN, ardından Sayın Hasan YÜCESAN, Sayın Refik YILDIRIM…  şimdi Tokat Valisi olan Sayın Mehmet GÜNDOĞDU… En verimli döneminde kaybettiğimiz Reşat VURAL, Şube Müdürü olarak tanıdığım, şimdi Aydın İl Emniyet Müdürü sayın Cemil DEMİR… Müdür Yardımcısı olarak tanıdığım, şimdi Kayseri İl Emniyet Müdür Sayın Bekir TANRIKULU… Van İl emniyet Müdürü iken tanıdığım Sayın Zeki ÇATALKAYA… Daha niceleri… Hangi birini sayayım ki… Şube Müdürü, Emniyet Amiri, Komiser, her seviyeden polis…

Akademik ve çağdaş eğitim getirdiği değişim, polisimizi “Polis” yapmıştı… Türk Polisi, Polis koleji ve Polis Akademisi ile, doğrusu gerçekten çağ atlamıştı… İsimlerini saydığım, ya da bilemediğim bir çok polis de bu gelişim için çaba harcadı, harcamaya da devam ediyor.

Zaman zaman istenmeyen olaylar oluyor mu?… Olmaz mı… Elbette oluyor. Eğer benim rastladığım bir olumsuz olay ise, sonucunun ne olacağına, bana ne zarar vereceğine  bakmadan, düşünmeden tavırımı koyuyorum. Öyle inanıyor ve düşünüyorum ki, bu günün polis teşkilatının ulaştığı noktanın üzerine, hiç bir polisin gölge düşürmeye hakkı yok.

Peki… Bu polisin derdi yok mu?…

Olmaz mı!… Elbette var. Tüm devlete memurların çektiği ekonomik ve sosyal boyutlu sıkıntıları bir kenara bırakalım. Bunları “Meslek” sıkıntıları var. Bu sıkıntıların çözümü de kimsenin derdi değil.

Adamı yakalamışınız. Elinizde, suçlu olduğu ile ilgili deliller de mevcut. Gözaltına alıyorsunuz. Önce doktor kontrolu. Adam sağlam… Sorguyu tamamlıyorsunuz. Tekarar doktor… Adam yine sağlam. Çıkarıyorsunuz mahkemeye, adam orda konuşmaya (!) başlıyor “İşkence ile ifademi aldılar…” diyor. Mahkemede “İşkence” dedi ya, hadi bakalım soruşturma… Ses kasedi, görüntülü kayıt, bunların hiç biri delil olamıyor. Ya da adam göz altında iken kasten kendine çok önemli olmayan bir zarar veriyor, Adli Tabib de rapor veriyor bilmem neresinede şöyle bir şey var diye… Al başına belayı… Memur hakkında “İşkence” suçundan ağır cezalık dava açılıyor. Hele şimdi…. AB’ne gireceğiz ya… Böyle bir kaç memurun da başını yakarsak “Bak… İşte uyguluyoruz” diyeceğiz….

Diyebilirsiniz ki “Ya işkence oluyorsa!…”

Olabilir… Ama, bir de çözümü olmalı. İyi polis ile kötü polis, birbirinden ayrılmalı. AB kriterlerine uyacağız diye, gelecekte suçsuz polisin yakasına yapışırsak, görev yapacak “POLİS” bulamayız. Hiç kimse belaya bulaşmak istemez. İşte o zaman esas “İnsan hakları ihlalleri” başlayacak, suçlular ortada cirit atacak, hiç kimse kılını kıpırdatmayacak.

Bana ne mi?…

Bana her şey… Size de her şey olsun…

Testi kırılmadan söyleyeyim dedim.