Sağlıklı Günler

          Tüberküloz, genellikle akciğerleri etkileyen bulaşıcı bir hastalıktır; ancak vücudun başka herhangi bir bölgesini de etkisi altına alabilir. Tüberküloz ya da diğer adıyla verem hastalığıyla son 40 yılda etkin olarak dünya çapında mücadele edilmiş olup önemli başarılar sağlanmış olmasına rağmen son dönemde hastalığın görülme sıklığında özellikle gelişmemiş ve gelişmekte olan ülserde artış görülmektedir. Tüberküloz tedavi edilemediği takdirde hem hayatı tehdit edici özelliği hem de bulaştırıcılığı yönünden önemli bir sağlık problemidir.

          Tüberküloz, yaklaşık 4000 yıldan beri yaşamımızda yer alıyor. Mısır mumyalarında

hastalığın izlerine rastlanmıştır.Halk arasında iç hastalık olarak da bilinmektedir.

          • 2 milyar civarında insan (dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri) tüberküloz mikrobu taşımakta olup bu nedenle yaşamlarının herhangi bir döneminde aktif tüberküloz (tüberküloz hastalığı) geliştirme riskine sahiptir. Bu oran % 5-10 arasında değişmektedir.

          • Tüberküloz, aynı zamanda her yıl yaklaşık 2 milyon kişinin ölümüne sebep olmaktadır. Sıtma ve HIV ile birlikte, tüberküloz bugünün dünyasında en bulaşıcı hastalıklardan biridir.

          Tüberküloz M.Tuberkulozis adı verilen bir mukobakteri tarafından oluşturulur. Hasta kişilerin nefesi yoluyla havdan diğer kişilerce alınabilir. Dünya Sağlık Örgütüne göre 2009 yılında9.4 milyon yeni hasta saptanmıştır. Tüberküloz, akciğerlerinde veya boğazında bulaşıcı tüberküloz bulunan kişilerden doğrudan bulaşabilir. Tüberkülozun bu hastalığı taşıyan insanlar öksürdüğünde veya hapşırdığında havaya yayılmasına karşın, hastalığa yakalanmak için enfeksiyonlu bir kişiyle yakın ve uzun süreli temasta bulunmanız gerekir. Bu nedenle,  örneğin otobüste veya metroda tüberküloza yakalanmanız pek mümkün değildir.

          Akciğerlerinde tüberküloz olan herkes hastalığı bulaştırmaz ve bulaşıcı tüberkülozu

bulunan kişilerin çoğu da tedaviyi gereken şekilde uygularlarsa oldukça kısa bir süre içinde (genellikle iki hafta sonra) hastalığı bulaştırmayacak duruma gelirler.

          Herkes tüberküloza yakalanabilir, ancak bazı kişiler diğerlerine göre daha fazla risk altındadır. Bu grup, aşağıdaki kişilerden oluşur:

          • Bulaşıcı tüberkülozu bulunan biriyle aynı evde yaşamış veya yakın ve uzun süreli temasta bulunmuş kişiler

          • Evsizler veya uyku sorunu çeken kimseler de dahil olmak üzere, sağlıksız veya aşırı kalabalık ortamlarda yaşayan kişiler

          • Güneydoğu Asya, Sahra Altı Afrika ve Doğu Avrupa’nın bazı ülkeleri gibi  tüberküloz oranının yüksek olduğu bir ülkede uzun süre boyunca yaşamış, çalışmış veya kalmış olan kişiler

          • Hastalığın bu ülkede daha yaygın olduğu dönemlerde, gençliklerinde tüberküloza

maruz kalmış olabilecek kişiler

          • Kökenleri yüksek tüberküloz oranına sahip ülkelere dayanan ebeveynlerin çocukları

          • Cezaevlerinde kalmış kişiler

          • Hastalıkları (örneğin HIV enfeksiyonu) veya tedavileri nedeniyle enfeksiyonla savaşamayan (bağışıklık sistemleri baskılanmış) kişiler

          • Uyuşturucu veya alkol bağımlıları

          • Uzun süreli yetersiz beslenme problemi olanlar Tüberkülozun en yaygın belirtileri şunlardır:

          – Birkaç hafta içinde gittikçe kötüleşen inatçı öksürük

          – Belirgin herhangi bir neden olmaksızın kilo kaybı

          – Ateş ve geceleri aşırı terleme

          – Genel ve alışılmadık bir yorgunluk hissi ve sağlıklı hissetmeme

          – Öksürükle birlikte kan tükürmek

          – Balgam çıkarma

          Yukarda sıralanan belirtilerden biri veya birkaçı varsa ya da tüberküloz tanısı konan

bir kişiyle yakın temas halindeyseniz ve enfeksiyon kapmış olma riskiniz varsa, Göğüs Hastalıkları kliniğinde kliniğinde kontrolden geçmeniz doğru olacaktır. Tüberküloz yavaş ve sinsi ilerleyen bir hastalık olması nedeniyle de teşhite gecikmelere yol açabilecek bir hastalıktır.

          Tüberküloz tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavide uzman hekimin uygun göreceği

birden fazla ilacın düzenli olarak ve belirlenmiş bir sürede kullanılması gereklidir. Tüberküloz gereken şekilde tedavi edilmezse ölüme yol açabilir.

          Uzun yıllardır kullanılan ve tüberküloza karşı korunmaya yardımcı olan bir aşı (BCG) vardır. BCG aşısı, daha çok çocuklarda görülen daha ciddi tüberküloz biçimlerini önlemeye yarar. Bununla birlikte, BCG aşısı herkese de tüberküloza karşı koruma sağlamayabilir. Ancak hastalığın ağır bir şekilde oluşmasını engelleyebilir. Bu nedenle, tüberkülozun işaretlerini ve belirtilerini bilmekte fayda vardır.

          Tüberkülozun yayılmasını önlemek için kullanılabilecek en önemli ve etkili yöntem, hastalığı taşıyan kişilere mümkün olan en kısa süre içinde tanı koyarak doğru tedaviyi almalarını sağlamaktır. Balgamında tüberküloz mikrobyu saptanan kişiyle yakın teması olduğu bilinen kişilerin uzman hekim tarafından değerlendirilmesi ve gerekirse koruyucu ilaç tedavisi almaları gerekebilir. İşte bu nedenle, hastalık hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Ülkemizde tüberküloz teşhisi ve tedavisi ile ilgilenen pek çok uzman ve sağlık kuruşu vardır. Şüphe durumunda bu hekim ve kuruluşlara başvurmakta geç kalmamalıyız.