5188 SAYILI ÖZEL GÜVENLİK HİZMETLERİ YASASININ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ VE ÖTESİ….
Yusuf Vehbi DALDA[1]
5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri Yasasının[2] uygulama Yönetmeliği 7.10.2004 tarih ve 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
50 maddeden oluşan Yönetmelikte ana başlıklarla[3];
- Özel Güvenlik Görevlisi,Yöneticisi,Özel Güvenlik Birimi,Şirketi ,Eğitim Kurumu,Alarm Merkezi ve diğer ilgili tanımlar,
- Özel Güvenlik Komisyonu ve Görevleri,
- Özel Güvenlik İzinleri,
- Faaliyet İzni ve Sona Erdirilmesi,
- Koruma ve Güvenlik Planları,
- Mülkü İdare Amirlerinin Yetkisi,
- Kanunda verilen yetkileri daha açıklayıcı mahiyette;
Önleyici Arama Yapılması,
Tabii Afet Hallerinde Yardım Yükümlülüğü,
Suça El Koyma yetkileri
- Özel Güvenlik Görevlisi Çalışma İzni ve Başvuru Belgeleri,
- Sağlık Şartları,
- Çalışa İzninin Yenilenmesi,
- Kimlik Belgesi,
- Üniforma ve Teçhizat,
- Ateşli Silah Bulundurma ,Taşma,Silahların Temini,Kaydı,Taşıma ve
Bulundurma Belgeleri,Fişek Temini ve Nakli,Silah ve Fişeklerin Devri,
- Özel Güvenlik Eğitimi ve İzni,Müracaatların Değerlendirilmesi,Eğitim
Programı,Yenileme Eğitimi,Sınav,Yazılı ve Uygulamalı Sınav,Sınav Sonuçlarının
Değerlendirilmesi,Özel Güvenlik Sertifikası,Eğitimde Kullanılacak Ders
Malzemesi,
- Denetim,Denetimin Kapsamı,Denetim Sonucunun İzlenmesi
- İdari Para Cezalarının Uygulanması,
- 2495 sayılı kanuna göre kurumlara ve özel güvenlik görevlililerin verilen
izinlerin süreleri ,
- Yürürlükten Kaldırılan Hükümler ve Yürürlük,
Hususlarına yer verilmiştir.
Yeni yasa, yürürlükten kaldırılan 2495 sayılı yasadan çok farklı bir anlayış getirmektedir.
Uygulama yönetmeliği de 5188 sayılı yasanın ruhuna uygun olarak yine liberal,esnek ve özel girişimi destekler ve güvenlik ihtiyaçlarını daha ziyade kişi , kurum ve kuruluşların taleplerine uygun yürütülmesine imkan verecek ölçü ve anlayışta hazırlanmış, kamuya daha ziyade düzenleme,standart belirleme ve denetim görevi vermiş görünmektedir.
Yasa ve yönetmeliğin uygulamaya ilk geçiş döneminde muhtemelen bazı sıkıntılar yaşanacağı düşünülse de, zaman içinde edinilen deneyimler ve ortaya çıkacak ihtiyaçlar doğrultusunda bunların giderilebileceği değerlendirilmektedir.
5188 sayılı yasa ve yönetmeliğinin getirdiği en önemli kural: “Her ne ad altında olursa olsun can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla yapılacak denetim,gözetim ve kontrol hizmetinin kanun ve yönetmelik kapsamı “ içine alarak,bu alanda yapılan çeşitli faaliyetlerdeki başıboşluğun önünü kesmiştir.
Yapılan her düzenleme kendi açısından önem taşımakla birlikte, özellikle sade vatandaş açısından özel güvenlik görevlilerinin hizmetlerini sağlıklı yürütülmesi açısından oldukça önem arz eden eğitim konusunda yasa koyucu, silahsız yapılacak görev için asgari90 saat ve özel izinle ve daha az sayıda olacağı öngörülen silahlı hizmet için 90+30 = 120 saat temel eğitimi[4] ve 5 yılda bir yapılacak olan 40+20= 60 saatlik yenileme eğitimini zorunlu kılmıştır.
Bu alanda getirilen diğer önemli bir düzenleme de özel güvenlik “Yöneticisi”nin de artık aynı eğitimi almak zorunda olmasıdır.
Yönetmelik hazırlık çalışmaları esnasında yapılan yoğun temas ve girişimler sonucunda Emniyet Teşkilatı personelinin bu eğitimlerin önemli bölümünde görev alabilmesi imkanı sağlanmıştır. İstanbul’ da “Ticaret Odası Bünyesinde yürüttüğümüz bir eğitim faaliyeti projesinde bize ciddi destek veren Sayın Emniyet Genel Müdürümüzün bu konuda personelin görev alması yönünde gerekli anlayış ve kolaylığın gösterilmesinde de destek vereceğine gönülden inanıyorum.
Bu alanda görev almak isteyen çalışan/emekli mensuplarımız aşağıdaki eğitim programı listesinde kendilerine uygun alanları belirleyebilirler.Ayrıca,özellikle uygulamasının ilk başlangıcında şirketlerde “yönetim” kadrolarında da Teşkilat emekli mensuplarının tercih edilebileceği bir düzenleme getirilmiştir.Meslektaşlarımızı bu oluşumda da kendilerine uygun bir yer bulabilecekleri değerlendirilmektedir.
|
ÖZEL GÜVENLIK TEMEL EĞITIMİ PROGRAMI[5]
Sıra No | Ders | Saat | Yöntemi | Uzman Öğreticinin Niteliği | Program |
1 | Özel Güvenlik Hukuku ve Kişi Hakları | 15 | İnteraktif | Asgari 5 yıl meslek tecrübesine sahip mülki idare amiri, hakim, savcı, avukat ve dört yıllık yüksek okul mezunu genel kolluk çalışanları ve bunların emeklileri. | 5188 sayılı Yasa, özel güvenlik görevlisinin yetkileri, yetkilerin kullanılış şartları, yetkiler karşısında kişi hakları |
2 | Güvenlik Tedbirleri | 14 | 9 saat teorik, 5 saat uygulama | Yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi sahibi olanlar. | Kontrol, nokta ve devriye hizmetleri; yakalama, arama, el koyma, zor kullanma, genel kollukla ilişkiler, tutanak düzenlenmesi |
3 | Güvenlik Sistem ve Cihazları | 3 | Tümü Uygulama | Elektrik veya Elektronik Mühendisi veya güvenlik sistemleri sertifikası sahibi olanlar | Kapı ve El tipi metal detektörü, X-RAY cihazı, çevre güvenlik sistemleri, CCTV, CACS, patlayıcı/uyuşturucu koklama detektörü ve güncel teknolojik sistemler. |
4 | Temel İlk Yardım | 12 | 6 saat teorik, 6 saat uygulama | Doktor veya ilk yardım eğitici sertifikasına sahip 4 yıllık yüksek okul mezunu sağlık personeli | İlkyardımın tanımı, amacı, olay yeri değerlendirmesi, temel yaşam desteği; kanama, şok ve yaralanmalar; yanık, donma ve sıcak çarpmaları; kırık, çıkık ve burkulmalar; koma, zehirlenmeler, hasta ve yaralı taşıma teknikleri, hayvan ve böcek ısırmaları |
5 | Olay Yeri Koruma | 9 | İnteraktif | 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi ye sahip olmak | Bulgu, olay yeri ve korunması, açık ve kapalı alanlar, hatalar, sistemli koruma aşamaları, ilk ekibin olay yerinde yapması gerekenler, acil toplanması gereken deliller |
6 | Yangın Güvenliği ve Tabii Felaketlerde Müdahale Tarzı | 9 | İnteraktif | Asgari 5 yıllık itfaiyeci | İtfaiye teşkilleri, yanma ve yangın, yangın sebepleri, doğalgaz, LPG, akaryakıt yangınları, önleyici tedbirler, söndürücü maddeler, söndürme ilkeleri, söndürme cihazları, yangın dolapları, yangın türleri, tabii felaketlerde yardım ve kurtarma yöntemleri |
7 | Patlayıcı Maddeler | 4 | İnteraktif | Konuyla ilgili hizmet içi eğitim sertifikası sahibi olanlar | Şüpheli kişi, araç ve cisimler, ateşleme düzenekleri, tedbirler, sabotajlar |
8 | Etkili İletişim | 3 | İnteraktif | Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, halkla ilişkiler veya iletişim alanında yüksekokul mezunu olmak | İletişim teknikleri ve empati |
Sıra No | Ders | Saat | Yöntemi | Uzman Öğreticinin Niteliği | Program |
9 | Kalabalık Yönetimi | 9 | 3 saat teorik ders, 6 saat uygulama | 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi veya konuyla ilgili hizmet içi eğitim sertifikası sahibi olmak | Teorik olarak Toplum psikolojisi, grup dinamiği, çatışma nedenleri ve önleme yöntemleri, kalabalık oluşumu ve özellikleri; Pratik olarak önleme ve müdahale esasları, cop kullanma, göz yaşartıcı gazların özellikleri ve korunma yöntemleri |
10 | Kişi Koruma | 9 | Tümü uygulama | 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi veya konuyla ilgili hizmet içi eğitim sertifikası sahibi olmak | Korumanın ilkeleri, suikastlar, yaya ve araçla koruma teknikleri, öncü çalışması |
11 | Uyuşturucu Madde Bilgileri | 3 | İnteraktif | 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kollukta asgari 5 yıl hizmet tecrübesi veya konuyla ilgili hizmet içi eğitim sertifikası sahibi olmak | Uyuşturucu madde türleri ve genel olarak tanınması |
12 | Silah Bilgisi ve Atış | 30 | 15 saat teorik, 15 saat uygulama | 4 yıllık yüksekokul mezunu ve genel kolluk ile TSK muharip sınıflarında asgari5 yıl hizmet tecrübesi veya konuyla ilgili hizmet içi eğitim sertifikası sahibi olmak | Silah mekaniği, silah temizliği ve bakımı, atış, güvenlik açısından dikkat edilecek hususlar |
Ülkemizde özel güvenlik alanında yeni bir dönemi başlatacak olan 5188 sayılı yasa ve yönetmeliğin çıkmasında katkı ve emekleri olan başta Sayın İçişleri Bakanımız,İçişleri Komisyon Üyeleri, Bakanlık Müsteşar Yardımcısı, Emniyet Genel Müdürlüğü APK Daire Başkanı ve Asayiş Daire Başkanı ve Personeli, tüm kişi ve kurumları candan tebrik etmek gerekir.
Geçtiğimiz yıl ülkemize Eurovizyonda 1. lik kazandıran şarkıcımız Sertap ERENER’in bir zamanlar dillerde dolaşan şarkısı;
“Yeni bir aşk
Yeni bir iş
Yine gülecek bir neden lazım
Yeni bir haber
Yeni bir kader
Bunlar için bana şans lazım”
istiyorum misali, Özel Güvenlik alanındaki bu yeni yasa; yeni imkanlar ve yeni projeler sunuyor…
Ülkemiz,Teşkilatımız ,Sektör ve de Meslektaşlarımıza hayırlı olmasını dilerim.
VE ÖTESİ…..
Bu yeni dönem, bu satırların yazarı için de yeni bir başlangıç yapma imkanı hazırlamaktadır.1965 yılında girdiği Polis Koleji ve daha sonra Polis Akademisinden mezun olduktan sonra,ülke içi ve ülke dışındaki 33 yıllık hizmetten sonra,yaşamının resmi yönünü tamamlayıp “sivil “ ve de bir Emniyet mensubu olarak, kendi mesleğinden sonra en iyi bildiğini düşündüğü “Özel Güvenlik “alanında bilgi,birikim ve deneyimlerini değerlendirmek üzere emekliliği planlamaktadır.
Emniyet Teşkilatında geçen yıllar içinde,pek çok diğer meslektaşı gibi acı ve tatlı hatıralar yaşamış,ülkenin değişik illeri ve Polis Akademisi ile birlikte DTCF’nin Fransızca Bölümünü bitirerek “yabancı dil” öğrenmiş olmakla da dünyanın birçok yerinde görev yapma imkanı bulmuş ve Halikarnas Balıkçısının “Mavi Sürgün” isimli eserinde bahsettiği üzere “Mutluluğun da, Mutsuzluğun da zirvelerini yaşamış olarak” artık görevi geriden gelenlere bırakmak zamanı geldiğini değerlendiriyorum.
Büyük bir kurum olan Emniyet Teşkilatında gerçekten iyi bir eğitim aldığıma inanıyor ,yukarıda sözünü ettiğim imkanlar çerçevesinde evrensel bir tecrübe de edindiğimi değerlendirerek Özel Güvenlik alanında ,daha önce gerçekleştirdiğim kısa süreli bir projenin başarılı görülmesinden de cesaret alarak Kurucusu ve Yöneticisi olduğum “Özel Güvenlik Akademisi”[6] bünyesinde Özel Güvenlik Eğitimi hizmetleri vererek yaşamımı sürdürmeyi planlıyorum. Bana bu bilgi,birikim ve deneyimi veren Teşkilatıma her zaman minnettarım.
Son iki yıl içinde Ülkeyi olduğu kadar Teşkilatımızı da yakından ilgilendiren Kamuda yeniden yapılanma ve bu makalenin de konusu olan Özel Güvenlik Hizmetleri Yasası ve Yönetmeliğinin ön hazırlık ve çıkartılması çalışmaları çerçevesinde Teşkilat ve Mensuplar lehine düzenleme yapılması yönünde elimden gelen her gayreti göstererek ben de Teşkilatım ve değerli meslektaşlarıma karşı görevimi yaptığıma inanıyorum.
Saf duygu ve niyetlerle başladığım devlet hizmetinden , bir şairimizin dile getirdiği gibi “izzet-i ikbal ile” ve yine aynı temiz duygularla ve gönül ferahlığı içinde devlet hizmetinden ayrılmak üzereyim.
Kültümüzde olan gelenek çeçevesinde, Ben ,Teşkilatım ve mensuplarına olan haklarımı helal ediyorum. Onların da haklarını helal edeceğini umuyorum…
Saygılarımla.
[1] 1.Sınıf Emniyet Müdür,APK Özel Güvenlik Mevzuatı ve Eğitimi Uzmanı, dalda50@yahoo.com
[2] Çağın Polisi Dergisi Sayı:32
[3] Yönetmeliğin tamamı Emniyet Genel Müdürlüğü,Asayiş Daire Başkanlığı Web sayfası- www.egm.gov.tr’de bulunmaktadır.
[5] Eğitim programının alt başlıkları www.egm.gov.tr APK Daire başkanlığı web sayfasın-duyurular bölümünde bulunmaktadır.
[6] www.guvenlikakademisi.com