2002 YAZ DÖNEMİNDE ALINAN TRAFİK TEDBİRLERİ

 Nizamettin ACAR

1. Sınıf Emniyet Müdürü

Trf. Uyg. ve Den. Dai. Başkanı

Trafik kazaları dünya ölçeğinde büyük bir sorundur. %30’u kalkınmış, % 70’ i ise kalkınmakta olan ülkelerde olmak üzere her yıl  ortalama 700.000 insan trafik kazalarında hayatını kaybetmekte ve 20 milyonu aşkın insan ise yaralanmakta veya sakat kalmaktadır.

Ülkemizde ise her yıl trafik kazalarında, yaklaşık 4.000 vatandaşımız ölmekte, 100.000’i aşan vatandaşımız yaralanmakta veya sakat kalmaktadır. Trafik kazalarının 2001 yılındaki sosya-ekonomik maliyeti ise 11 katrilyon 279 trilyon liradır.

Yine meydana gelen kazalar, gerek kazaya uğrayan tüm bireyler için gerekse bu kişilerin yakınları için ciddi bir sağlık problemi ve trajedi özelliği taşımaktadır. Yapılan bilimsel bir ankete göre; ölü ve sakat yakınlarının % 4’ü, sakatların % 7’si uyuşturucu madde kullanmaya başladıklarını, kazayı takip eden ilk üç yılda ölü yakınlarının % 37’si, sakatlar ve yakınlarının ise % 17’si intihar etmek istediklerini beyan etmişlerdir.

Bu değerlendirmeler ışığında sorunun maliyetinin ne kadar büyük olduğu ve bir an önce bu maliyetin düşürülüp, ortadan kaldırılması gerektiği görülmektedir.

Karayolu trafik güvenliğinin sağlanmasında 4-E formülü de diyebileceğimiz faktörler etkili olmaktadır. Bu faktörler İngilizcesi E ile başlayan;

a)      a)      Eğitim (Education)

b)      b)      Mühendislik ve Altyapı Hizmetleri (Engineering)

c)      c)      Denetleme (Enforcement)

d)      d)      İlk ve acil yardım ( Emergency) hizmetleridir.

Buna paralel olarak, Dünya Bankasınca gelişmekte olan 42 ülkede gerçekleştirilen yol güvenliği ile ilgili 107 adet projeden elde edilen sonuçlara göre karayolu güvenliğinde etkili olan unsurların ağırlıkları aşağıdaki gibi bulunmuştur.

            Güvenlik Unsuru                                                         Ağırlığı (%)

         Karayolu Mevzuatı                                                                 5

         Karayolunu Kullananların Eğitimi                                         6

         Veri Toplama ve Analizi                                                       9

         Taşıt Muayenesi                                                                   10

         Güvenlik Etütleri                                                                   12

Denetleme (Uygulatma)                                                           12

Kuruluşsal Güçlendirme                                                           15

Fiziksel Mühendislik (Yapısal İyileştirme)                               31

Bu unsurlar içerisinde Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Başkanlığı görevlerini ilgilendiren denetleme unsuru sadece % 12’lik bir orana sahiptir.

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı olarak, meydana gelen kazalar ve sonuçları ayrıntılı bir şekilde incelenip değerlendirilmekte ve trafik kazalarının nedenleri, sıklıkla meydana geldiği yerler, günler ve saatler tespit edilerek  bunları önlemeye yönelik denetleme plan ve programları yapılmaktadır. Ayrıca her yörenin ekonomik, kültürel, turizm, nüfus vb. unsurları da bu planların hazırlanmasında göz önüne alınmaktadır.

Trafik kazaları ve sonuçlarını önlemeye yönelik olarak tespit edilen sürücü kusurlarını önlemek amacıyla denetleme plan programlarında yer verilen denetim şekillerinin başlıcaları şunlardır:

a)      a)      Alkol Denetimleri

b)      b)      Radarla Hız Denetimleri

c)      c)      Emniyet Kemeri Kullanımı Denetimleri

d)      d)      Işıklı Kavşaklara Riayetin Denetimi

e)      e)      Park Yasağına Uyulmasının Denetimi

f)        f)        Takoğraf Denetmi

g)      g)      Fazla Yük ve Yolcu Denetimi

Ülkemizin genç ve dinamik bir nüfusa sahip olması, üç tarafının denizlerle çevrili olması ve binlerce yıldır birçok medeniyete ev sahipliği yapmış olması, başta yaz ayları olmak üzere yılın hemen hemen her döneminde turizm faaliyetlerinde ve karayollarımızda büyük bir hareketlilik yaşanmasına neden olmaktadır.

Yine, yaklaşık 2,5 milyon insanımızın Avrupa ülkelerinde genelde çalışmak amacıyla yaşadıkları ve yaz aylarında memleketlerine yani yakınlarının yanlarına genelde karayoluyla ve özel araçlarıyla gelmeleri de karayollarımız üzerindeki trafik akımının önemli ölçüde artmasına neden olmaktadır.

Başkanlığımızca yayınlanan bir genelgeyle, turizm hareketliliği ve diğer nedenlerle trafik yoğunluğunun önemli ölçüde artış göstereceği düşünülen E-80 (Edirne-Ağrı), E-87 (Kırklareli-Antalya), E-90 (Edirne-Mardin), E-96 (İzmir-Eskişehir), D-100 (Edirne-Ağrı), D-200 (Çanakkale-Erzincan, D-300 (İzmir-Van), D-400 (Muğla-Hakkari), D-550 (Muğla-Edirne), D-565 (İzmir-Kırklareli), D-575 (Bursa-Yalova), D-650 (Antalya-Sakarya), D-685 (Antalya-Isparta), D-795 (Samsun-Yozgat), D-010 (İstanbul-Kars) ve D-750 (Ankara-Adana) DevletKarayollarımızda  görevli mevcut ekiplerimiz takviye edilmiş ve TURSAB ile sürekli işbirliği içerisinde olunması istenilmiştir.

Yaz mevsimi süresince otoyollar da dahil olmak üzere bütün karayollarımızda trafik kazaları ve sonuçlarının başlıca nedenleri arasında olduğu tespit edilen aşırı hız, alkollü araç kullanımı ve emniyet kemeri kontrollerine ağırlık verilerek, uykusuz ve yorgun araç kullandığı tespit edilen sürücülerin karayolu güzergahları üzerindeki Bölge Trafik Denetleme İstasyon Amirliklerimiz de dahil olmak üzere müsait yerlerde dinlendirilmeleri sağlanmıştır.   

Trafik güvenliği açısından son derece risk taşıyan traktör, kamyon ve kamyonetler ile özellikle hasat mevsiminde biçer-döver sürücülerinin denetimlerine daha fazla ağırlık verilmiş, bu araçlardan teknik eksiklikleri tespit edilenler ile kurallara aykırı hareketleri görülen sürücüler hakkında gerekli yasal işlemler yapılmış, yine İlçelerimizde Kaymakamlarımızın başkanlığında İlçe Emniyet Müdürü, Jandarma Komutanı, Milli Eğitim Müdürü ve Tarım Müdürünün öncülüğünde traktör ve biçer- döver sürücülerine, araçların yüklenmesi, boşaltılması, işçi taşımacılığı gibi konuların yanısıra bu araçlarda bulundurulması gereken teknik donanımlar ve teçhizatların kullanılması ile trafik kazalarına etki eden faktörler hakkında eğitim toplantıları yapılması sağlanmıştır.

Özellikle kamyon ve otobüslerin karışmış oldukları trafik kazaları özel olarak Başkanlığımızda izlenip değerlendirilmekte ve alınan sonuçlar ışığında özel denetim programları hazırlanarak titizlikle uygulanmaktadır. Alınan bu etkili tedbirler sayesinde son zamanlarda özellikle kamyon ve otobüslerin karıştığı trafik kazalarında önemli oranlarda düşüşler sağlanmıştır.

Yukarıda yüzeysel olarak belirtilen bu tedbirlerin yanında önemli olan bir konu da, alınan tedbirlerin büyük bir ciddiyet ve sorumluluk anlayışı içerisinde süreklilik arz edecek şekilde devam ettirilmesidir.