2495 SAYILI BAZI KURUM VE KURULUŞLARIN KORUNMASI VE GÜVENLİKLERİNİN SAĞLANMASI HAKKINDA KANUN

 2495 SAYILI BAZI KURUM VE KURULUŞLARIN KORUNMASI VE

 GÜVENLİKLERİNİN SAĞLANMASI HAKKINDA KANUN KAPSAMINDA

 KURULAN ÖZEL GÜVENLİK TEŞKİLATI İLE TİCARET KANUNA GÖRE

 KURULAN  ÖZEL GÜVENLİK ŞİRKETLERİ

Ahmet KARAGÖZ

           3.Sınıf Emniyet Müdürü

         Koruma Daire Başkanlığı

Türkiye’de güvenlik hizmetleri veren kişi, kuruluş ve teşkilatları yaptıkları görev, bağlı oldukları makam, sorumluluk bölgeleri yönünden farklı şekillerde sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır.

Kolluk kuvveti, kamu düzenini ve güvenliğini sağlamak amacıyla devletin görev ve yetki verdiği kurum ve kuruluşlardır. Kolluk denildiğinde, devletin kamu düzenini sağlama, koruma,suç işlenmesini önleme, suç işledikten sonra sanıklarını yakalayarak adalete teslim etme görevini yerine getiren, faaliyet alanları, görev ve yetkileri yasalarca belirlenmiş olan kişi, kurum ve teşkilatlar anlaşılmaktadır.

Bütün kolluk kuvvetlerinin ortak amacı, yasaların suç saydığı fiillerin meydana gelmesini önlemek, bulundukları ve görevli oldukları yerde kamu düzenini sağlamak, korumak ,kollamak ve herhangi bir suç tanımına girmeyen, kamu düzenini bozması ve mevcut güvenliği tehlikeye düşürmesi muhtemel fiillere engel olmaktır.

Ülkemizde genel emniyet ve asayiş hizmetlerinden polis ve jandarma sorumlu ve görevlidir. Ancak, kolluk alanında yeni düzenlemeler yapılarak yeni görevler ve alanlarda oluşturulmaktadır. Bu bağlamda sorumluluk alanlarındaki güvenliği sağlayan diğer kolluk teşkilatları, kuruluş yasalarına göre görevli bulundukları yerlerde genel kolluk kuvvetlerinin bir takım yetkilerini kullanarak güvenlik hizmeti vermektedir.

 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu  genel kolluk haricinde kalan kendilerine ait kuruluş yasaları bulunan, görev ve yetkileri kuruluş yasalarında belirtilen kolluk kuvvetlerini  özel kolluk olarak tanımlamıştır.( 3201 ETK Madde 3)

Bu tanımlardan yola çıkarak, 2495 Sayılı Bazı kurum ve kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin sağlanması Hakkında Kanun kapsamına göre kurulan Özel Güvenlik Teşkilatlarını özel kolluk olarak kabul etmemiz gerekir.

2495 Sayılı Kanunda Özel güvenlik teşkilatı,”bağlı olduğu kuruluşu bu kanun hükümleri dairesinde korumak ve güvenliği sağlamakla görevli ve yetkileri bu kanunla sınırlı özel bir kolluk kuvvetidir.”  şeklinde tanımlanmıştır.(Md.8) 

Aynı kanunun 9 uncu maddesinde görev ve yetkileri;

“-Kuruluşu, sabotaj, yangın,hırsızlık,soygun, yağma ve yıkma, zorla işten alıkoyma gibi her çeşit tehdit,tehlike ve tecavüze karşı korumak;

-Görev alanları içinde  işlenmiş veya işlenmekte olan suçları derhal genel kolluk kuvvetlerine bildirmekle beraber, genel kolluk kuvvetleri gelinceye kadar sanıkları yakalamak ve gözaltına almak;

-Delileri muhafaza etmek;

-Genel Kolluk kuvvetlerinin işe el koymasından itibaren emrine girerek ona yardımcı olmak;

-Koruma ve güvenlik hizmetlerinin gerektirdiği diğer önlemleri almak.”(2495 Madde 9) şeklinde belirlenmiştir.

Görev alanı ise ilgili kuruşun faaliyet sahasıdır.(Md.11) 

2495 Sayılı Kanun incelendiğinde, bu kanun kapsamında kurulan özel güvenlik teşkilatının görev ve yetkilerinin en ince ayrıntısına kadar tanımlandığı görülmektedir. Özel güvenlik teşkilatı, kendine ait kuruluş yasası, görev ve yetkileri olan, 6831 sayılı Orman Kanununa göre kurulan Orman Muhafaza Kolluğu, 442 sayılı Köy Kanununa göre kurulan Köy Korucuları ve Köy Bekçileri,1580 sayılı Belediye Kanuna göre kurulan Belediye Zabıtası gibi Özel Kolluktur.

Uygulamada  2495 Sayılı Kanun kapsamında  faaliyet gösteren  özel güvenlik teşkilatı personelinin görev alanında kolluk yetkilerinin tamamına sahip olduğu,bu yetkileri kullanabileceği gibi yanlış bir izlenime tanık olmaktayız. Yanlış uygulama, üniforma giyen ve güvenlik hizmeti veren  kişide üniformadan bekleneni vermesi ,”sen güvenlikçisin her şeyi          yaparsın başaramazsan otoriten sarsılır” gibi sosyal baskılardan  kendini ispat etme içgüdüsünden kaynaklanmaktadır. Kendimden bekleneni veremeyeceğim duygusuna kapılan güvenlik personeli kendini ispat için yetki sınırlarını zorlamaktadır. Bu durum güvenlikçileri haklı çıkarmaz. Güvenlik personelinin kendinden bekleneni verebilmesi için görev, yetki sorumluluğunun bilincinde olması ve Özel güvenlik teşkilatı personelinin görev alanları içinde kendi kuruluş yasasında belirtilmeyen yetkilerini kullanması hukuka aykırılık oluşturmaktadır.

2495 Sayılı Kanun kapsamında kurulan Özel güvenlik teşkilatlarının dışında,Ticaret Kanununa göre kurulan kolluk kuvvetleri ile bir ilgisi bulunmayan özel güvenlik şirketleri de bazı kuruluşlarda denetim ve gözetim hizmeti altında koruma ve kollama görevi yapmaktadır.

Bu kişiler bulundukları  yerde ve sahada vatandaş statüsüne sahiptir  özel yetkileri yoktur,kolluk yetkilerini kullanamazlar,kolluk kuvvetlerine ait  üniforma,işaret bulunduramaz,teçhizat taşıyamazlar. Kişi mallarının gözetimi ,kaza ,arıza,yangın ve patlama durumunda teknik müdahaleyi sağlamakla beraber kişi ve mal güvenliğini ilgilendiren konuları derhal polise  ve itfaiyeye bildirir, anında yardım isteyenlere yardım edebilirler.(İçişleri Bakanlığı  00204/1999 Genelge)

Günümüzde özel güvenlik şirketlerinin kendilerine ait kuruluş yasaları, görev ve yetkileri ile sorumluluk alanlarını belirleyen herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.

Teknolojinin gelişmesini paralel olarak, toplumun her kesiminde güvenlik ihtiyacı giderek artış göstermektedir.Özel güvenlik şirketlerinin özel mülkiyetlerde, güvenlik  denetim  gözetim hizmetini vermesi yönünde yasalarımızda aykırı bir hüküm bulunmadığından, genel kolluk yetkilerini kullanmadan kıyafet ve teçhizatını taklit etmeden bu hizmeti vermelerinde bir sakınca olmayacağı  değerlendirilmekte ise de özel güvenlik şirketlerinin kuruluş görev ve çalışma esaslarını belirleyen yasal düzenlemeler acilen yapılmalıdır.

e-mail Adresi            :akaragoz 26@ mynet.com.

Geniş bilgi için SUÇ ÖNLEME HİZMETLERİ ,KARAGÖZ Ahmet,2002 , Ankara.