GÖZLEM(-mek, -mak üzerine kara gülmece, düşündürmece)

           Özdemir BAŞAT

           Polis Enstitüsü 1968 Mezunu

           Kamu Yönetimi Uzmanı

           İletişim Uzmanı

           Renk Uzmanı

SÖZBAŞI

Gün boyunca, yaşam boyunca bakıp da görmediğimiz, görüp de hemen anlayamadığımız bir takım gülünesi-ağlanası durumlar oluyor. Bunların bazıları sıradan kavramlar olarak algılanabilir. Ama üzerinde farklı düşünenler, farklı sonuçlar bulanlar da çıkabilir ve yerleşmiş alışkanlıklarımızı alt üst edebilir.

            Şimdi bendeniz buradan bir pencere açıyorum. Yaptığım iş, bir tür “humour noir”, yani kara gülmece-düşündürmecedir. Gerçekte, aforizma (özlü söz) türüne benziyor, ama değil; duvar yazısı türüne benziyor, o da değil. Yeni ve “ilk”  olacak bir kuşak gözlemlerim var. Kendinizi benim yerine koymasanız da olur. Fakat beğendiğiniz laflarım olur da kesip bana gönderirseniz, dergiyi nasıl parçalarcasına okuduğunuzu anlayacağım. Şimdilik “A” harfiyle başlayan kavramları ele aldım, ama yüz bulursam “B” ile olanları da sunacağım, söz, annem ölsün ki.

ANLAMAK

………TMAK ÜZERİNE

–  Sirkteki terbiyecide kırbaç var, aslanda yok. Yani biri (esaslı biçimde) anlatıyor, öteki de anlıyor boğaz tokluğuna.

–  Doktorun dediklerini aynen anladım. Bana kendisini bir daha hiç göremeyeceğimi anlatıyordu.

–  Karım dinini değiştirebilir; bir türlü anlamak istemiyor Cennet’teki hurilerin körpecik dişiler olduğunu.

–  Gözden kaçırıyor; tiyatroda en iyi anlatım dili el-kol hareketleri değil, (özellikle Türkiye’de) ayaklardır.

–  Aziz NESİN “Türklerin %85’i aptaldır” demişti. Bunu %15’e anlattığını sanıyorum.

–  Sarışınlara da aptal diyorlar. İnanmam; parayı dökünce hepsine niyetimi anlatabildiğimi gördüm.

– Yasaklara Osmanlıca’yı avukatın anlaması için koymuşlar. Ama kolayı var, ben benimkini bıçaklayıverdim, nefis bir Türkçe’ye kavuştu.

–  Fransızlardan ilk öğrendiğim incelik şuydu: “Anladın mı?” diye sormuyorlar, “Anlatabildim mi?”  diyorlar. Bilmem size de gözlemlerimi anlatabildim mi, -bilecek miyim?

–  1982 Anayasası’nı (bayağı) anlamıştım; beni dövecek kadar güçlüydüler.

ARAMAK ÜZERİNE

–  Sevgi sevgiyi arar. Bulunca duble olur.

–   Aynalar hep güzeli arar. Ama karşısına lahana koyulursa, çaresiz, lahana gösterir.

–   Ateş, yakabileceği yeri arar. Söndürülünce adını değiştirir.

–   Anneler babalar nedense hep gülücük arar. İthal bebeklerimiz geldi.

–   Futbolcular gol fırsatı arar, kaleci hariç.

–   Atlar yarışırken yem aramaz. Eğitim eksikliği işte…

–   Tiyatro oyuncusu da, sinema oyuncusu da alkış arar. İkincisi duyamaz.

–   Yağmur, ıslatacak yer arar. Göle düşünce boğulur.

–   Sinekler yemek tabağı arar, doyarken ölür.

–   Çerez çanağında herkes fındık-fıstık arar. Leblebinin şansı az.

–   İskambil oynayanlar joker arar, papaz çıkar.

–   Öğretmen kusur, savcı sanık, gazeteci olay arar. Bulurlar.

–   Orta yaş dönemine girenler çare arar. Yoktur.

–   İlk şiirini yada öyküsünü yazanlar acele şöhret arar.

–   Alacaklılar avukatını arar. Borçlular da.

–   Asker karşıda düşman arar. Vurulmamak için…

–   Kedi, düşünce fare arar, sırıtır. Uyanınca köpeğe toslar, yine sırıtır.

–   Körler ses arar. Ya resim sergisini gezenler?

–   Beli bükülmüş yaşlılar, yürürken sanki gençliğini arar.

–   İlkbaharda tomurcuk da, emekliler de güneş arar.

–   Ademoğlu belasını arar, her zaman bulur.

–   Ademoğlu dost arar, bazen bulur.

ARAŞTIRMAK ÜZERİNE

–   Araştırmak ile kurcalamak eş değerlidir. İkisi de sevimsiz.

–   Çocuksuz kadın, başına ne geleceğini araştırır.

–   Üniversitede tez verecek. Piyasada hazır satanları araştırıyor.

–   Kimi modacılar o sezonun rengini değil, elinde kumaş kalmış toptancıları araştırır.

–   Tiyatrocular insan davranışlarını araştırır. Yani oyuncunun değil, seyircinin.

–    Bazı magazinciler güncel olanı değil, arşivleri araştırır.

–    Çok erkek şu kadar kızla ilişkisini anlatır, ama nişanlısının bekaretini araştırır.

–    Yorgun postacı adres araştırmaz.

–    Şans talih biletçisi, içicilerin nerede yudumladığını araştırır.

–    Sanat kurulları, “Artık ödül almaması için” jüri üyesi araştırır.

–    Piyasa araştırmasını en iyi yapanlar borsa uzmanlarıdır. İçlerinde zengin olan yok.

–    Kadınlar bavulumsu çantalarında hepsi de önemli olan şeylerden birini araştırır.

–    Tren makinisti hangi makasa gideceğini araştırmaz. Çarpışınca anlar.

–    Araştırma komisyonları, vallahi “araştırır”.

–    Kimi özel radyolar en berbat müzikleri araştırmaz, kendiliğinden yığılır.

–    Kamyonların kasa arkası yere kadar inerse kimse altına giremez, araştırmaya gerek yok.

–    Kimi yazarlar ölümüne araştırır ve ölür. Beni kimse ciddiye almadı.