Üst Menu
Search
Generic filters

Ana Menu

Poliste Kullanılan Haberleşme Sistemlerinin Tarihçesi –2-

Yavuz TOKER

1. Sınıf Emniyet Müdürü

  Haberleşme Dairesi Başkanı

4- TELEKS HABERLEŞME SİSTEMLERİ

 a- Seanslı Teleks Haberleşme Sistemleri

İstanbul ilinin mesaj trafiği  yoğun  olduğu için 1976 yılında PTT’den seanslı teleks aboneliği alınmak suretiyle teşkilatımızda  seanslı teleks haberleşmesine ilk adım atılmış, 1977 yılından itibaren de bahse konu sistemin geliştirilmesi hususunda çalışmalara başlanılmıştır.

1985 yılına kadar telsiz telgraf sistemi ana muhabere aracı olarak kullanılmıştır. Ancak 1980 yılından itibaren telsiz telgraf sistemi üzerindeki mesaj trafiği günden güne artmış ve  hizmet olumsuz yönde etkilenmiştir. 1984 yılı sonu itibariyle günlük çıkan mesajlar aynı gün içerisinde ait olduklara adreslere çekilememiş, bir hafta içesinde devir eden mesaj adedi 350 – 400 ‘ e ulaşmıştır. 

Bu durum personelin moral bozukluğuna neden olmuş, insanüstü gayretlerle çalışılmasına rağmen günlük çıkan mesajların bitirilememesi bazı İl’lerdeki  telsiz telgraf (maniple) personelinin ruhi bunalımlara girmesine neden olmuştur

1985 yılı içerisinde PTT deki krosbar teleks santrallarının elektronik teleks santralları ile değiştirilmesi sonucu bir takım yeni teknolojilerin kullanımına imkan sağlanmış teleksi olmayan diğer İl’lerimize de sistem cihazları kurularak teşkilatımızda ilk kez 1985 yılında seanslı teleks sistemi üzerinden konferans ve çok adresli haberleşme yapılmaya başlanılmıştır Konferans haberleşme sistemi olumlu sonuç verdiğinden bölgesel haberleşme çalışma şekline geçilmiş ve telsiz telgraf sistemi yedeğe alınmıştır. 

b-    Direkt  Hat Teleks Sistemi 

Emniyet Teşkilatında ilk defa Direkt hat teleks sisteminin kullanımı  İstanbul ilinin Merkezle olan mesaj alış-verişinin yoğunluğu nedeniyle 1971 yılında PTT’den kuranportör kanalı kiralanarak gerçekleştirilmiştir. 

1984 yılında Muhabere Hizmetleri yönünden bölge merkezleri olarak tesbit edilen ADANA, İZMİR, SAMSUN, 1986 YILINDA DİYARBAKIR VE ERZURUM  İl’lerine de bahse konu sistem tesis ettirilmiştir. 

1985 yılında  seanslı teleks sistemi ile yapılan konferans ve çok adresli haberleşme saadece 2 – 3 sene çok iyi neticeler vermiş, 1985 yılındaki mesaj trafiğinin 1990 yılına oranla   % 420 civarında  artması  seanslı teleks sisteminin   yetersiz hale gelmesine neden olmuştur. 

Özellikle doğu ve güneydoğu İl’lerine (Şırnak ve Tunceli gibi) umum adresli bir mesajın seanslı teleks isistemi üzerinden 3 ila 4 gün içinde çekilememesi  direkt hat teleks sisteminin acilen teşkilatımızda yaygınlaştırılmasını gündeme getirmiştir. 

Kuranportör kanalının günün 24 saati emniyete ait olması ve istenildiği anda hattın diğer ucundaki istasyon ile anında irtibat kurulması sistemin en önemli teknik özelliklerindendir. . Bahse konu sistem Emniyet Teşkilatı gibi yoğun haberleşme trafiği olan kuruluşlar için zamanın en ideal   sistemi olarak görülmüş ve 1991 yılında bütün illerimize tesis edilmiştir.. 

c-     Telsiz Teleks Sistemi

Teşkilatımızın mesaj niteliğindeki yazılı haberleşmesi teleks ve faks sistemleri gibi alt yapısı PTT’ye ait sistemler üzerinden yapılmaktadır. 

Telsiz teleks sistemi noktadan noktaya haberleşme yapma imkanına sahip çok amaçlı sistemlerdir. Emniyet Teşkilatının haberleşmesi sadece PTT’ye bağımlı sistemlerle olmamalıdır. Seferberlik ve Savaş Halinde düşman unsurlarının ilk defa tahrip edeceği  yerler özellikle  fabrikalar, askeri tesisler ve ülkenin haberleşme sistemleridir.

Bir ülkeye ait haberleşme sistemlerinin konumu, coğrafi olarak enlem ve boylamları mutlaka düşman unsurlarca bilinmektedir. Bu nedenle böyle bir durumda ilk tahrip edilecek yerler haberleşme sistemlerinin olduğu yerler olacağından Emniyet Teşkilatının mutlaka kendi hizmetlerini yürütebilecek bir yapı içerisinde bulunması, mükemmel bir haberleşme ağına sahip olması ve haberleşmenin susmaması, devam etmesi gerekmektedir. 

Bu düşünceden hareketle 1986 yılı bütçesinden Telsiz Telgraf (Maniple) Telsiz teleks ve Telsiz Telefon Haberleşmesi yapabilen 8 adet telsiz cihazı temin edilmiş ve bölge merkezi İl’lere tahsisleri yapılarak işletmeye açılmıştır. 

d-    Mini Teleks Sistemi

Kaçakçılık ve istihbarat hizmetlerinde haberleşme ihtiyacını gidermek amacıyla Teşkilatımızda ilk kez 1985 yılından itibaren mini teleks sistemi kullanılmaya başlanmıştır.

Banse konu sistem telefon hatları üzerinden mesaj alma ve gönderme yapma özelliğine sahip olduğundan gerekli hallerde mobil olarak da kullanılmıştır. 

5- Faksimile Haberleşme Sistemi 

Suçların önlenmesi, suç delillerinin tespiti, faillerin yakalanabilmesi, olay yeri krokisi, olay mahallinde delillerin tespiti, suçun işleniş tarzı, suçluların robot resimleri, fotoğrafları ve sanıkla ilgili bilgilerin emniyet birimleri arasında süratle teyit edilmesi, geçmiş yıllarda önemli bir sorun olarak ortaya çıkmıştır. 

Günümüzde suç işleyen kişi veya kişiler her türlü teknik imkanlardan yararlanarak olay mahallinden süratle uzaklaşabilmekte, hüviyetlerini değiştirerek gizlenebilmekte hatta çeşitli yollardan yurt dışına kaçarak güvenlik kuvvetlerinden kurtulabilmektedirler. 

Ulaşım araçlarında meydana gelen teknolojik gelişmeler, suç işleyen kişi ve gruplar tarafından kullanılırken yurt güvenliğinin korunmasında suç ve suçluların takibinde önemli sorumluluklar yüklenen Emniyet teşkilatında henüz kullanılmamış olması en azından dengeler itibariyle çeşitli sorunlar ve ihtiyaçlar doğurmuştur. 

Bu amaçla yazı, resim, kısmen fotoğraf ve kroki gibi bilgileri en seri şekilde alıp gönderebilen faksimile cihazlarına ihtiyaç duyulmuş, ilk defa 1983 yılında 3M EMT  marka, bir A4 sahifesini 2 dakika 58 saniye gibi uzun bir sürede gönderebilen faksimile cihazları temin edilerek merkez de dahil 8 ilimizde  kullanıma  girmiş, 1984 yılında daha gelişmiş olan  İnfoteks 6500 model faksimile cihazları alınarak sistem geliştirilmeye çalışılmış, 1987 yılında  zamanın yeni teknolojisi Panosonik serisi cihazlar teşkilatımızda kullanıma girerek  bütün İl’lerimizde faksimile cihazlarının  tesisi tamamlanmıştır.

6- CB Halk Bandı Telsiz Sistemi 

2813 sayılı telsiz kanununa istinaden yayınlanan halk bandı telsiz sistemleri hakkındaki yönetmeliğin “acil yardım ve güvenlik kanalı” başlığını taşıyan 15. Maddenin (a) bendinde; 

“Her CB telsiz cihazında 9. Kanal acil yardım ve güvenlik kanalıdır. Bu kanal her türlü acil hallerde yardım isteklerinde ve vatandaşların emniyet makamları ile temasını gerektiren diğer durumlarda kullanılır.”

Halk bandı telsizine sahip olup; acil hal olayı ile karşılaşan kişi 9 ncu kanaldan yangın, sabotaj, kaza, tehdit, soygun, yakıt ihtiyacı, yol kapanması gibi acil hal çağrısını yapar. Bu çağrıları duyan ilk telsiz kullanıcısı kanala girerek olayın mahiyetini, yerini, kazazede veya tehdit altındakilerin durumunu öğrenir ve ilgili ilk yardım ve emniyet makamlarına  haber verme imkanı olanlar da gerekeni yapmak için çaba gösterirler.

(e) bendinde ise; 

“9 numaralı acil yardım ve güvenlik kanalından gelen imdat çağrılarını dinlemek üzere İçişleri Bakanlığınca Emniyet teşkilatına ait haber merkezlerinde, bölge trafik istasyonlarında ve gerekli görülen polis karakollarında halk bandı telsiz dinleme istasyonları kurulur ve işletilir.”

Hükmü ile polise CB halk bandı telsizlerinin 9. Kanalını dinleme yetkisi mevzuatla verilmiştir. Bu mevzuata istinaden 1987 yılında CB halk bandı telsiz cihazları temin edilerek mevcut olan 67 ilimize gerekli tahsisleri yapılmış, 1988 yılında haber merkezlerine montajları yapılarak işletmeye açılmıştır.

                                                                                             Sürecek…