DEDEM
SÜTÇÜ İMAM
|
|
Yaşar TÜRKKORUR[*] |
Milli Mücadelemizin timsali olan Sütçü İmam, Maraş’ın Fevzipaşa (Bektutiye) Mahallesi, Hane 112, Cilt 9/1, Sahife 177’de kayıtlıdır. Babası Kireççioğullarından Ömer Efendi, Annesi Tiyeklioğullarından Emine hanımdır.
1288 (1878) yılında doğan İmam orta halli bir ailenin çocuğudur. O yıllarda Diyanet Teşkilatı henüz kurulmadığı için genellikle güzel Kur’an okuyan, dini bilgilere sahip olan kişiler, gönüllü olarak imamlık yaparlardı. Sütçü İmam da kendinin süt dükkanının yanındaki Uzunoluk Mescidinde gönüllü imamlık yapmıştır. Aynı zamanda Maraş’ta yaygın olan İmam ismi kendi öz ismidir. Mesleği olan sütçülük ile ismi birleşerek “Sütçü İmam” olarak tarihe geçmiştir.
31 Ekim 1919’da düşmana ilk kurşunu atan Sütçü İmam, düşmanın Maraş’tan kovulmasından sonra, harpteki fedakarlıklarına mükafat olarak Belediyeye odacı alınmıştı. Bu vazifesi yanında kaledeki topun idaresi kendisine verilmişti. Abdülmecit Halife olunca 101 pare top atmak için kaleye çıkmış, daha yarısını atamadan iyice ısınan topun, barutunun ateş alması neticesinde yaralanmış. derhal Alman Eytamhanesinde tedavi altına alındıysa da iki gün sonra 25 kasım 1338 (1922) tarihinde hakkın rahmetine kavuşmuştur. Çınarlı Camii Mezarlığına defnedilen Sütçü İmam’ın Aşye, Duran ve Hacer adında üç kızı ve Mehmet Türkkorur adında bir oğlu vardır. Sütçü İmam’ın çocuklarının tamamı vefat etmiştir.
Sütçü Đmam’ın oğlu Mehmet Türkkorur’dan Yaşar Türkkorur (ben) ve Kahramanmaraş’ta doktorluk yapan Dr. Alaeddin Türkkorur adında iki erkek torunu ve 6 kız torunu vardır.
Henüz Türkiye çapında Kurtuluş Savaşı tam olarak başlamadan, Maraş’ta Fransızlara atılan ilk kurşun hem Sütçü İmam’ın, tarihe ilk kurşunu atan kişi olarak geçmesine ve Maraş’ın da Kahramanlık ünvanı ile taltif edilmesine sebep olmuştur.
Kadirşinas Maraşlılar ve yerel idareciler bu kahramanlığı unutmamış daima hatırlanması için Uzunoluk meydanında, ilk kurşunun atıldığı yere, 1936 yılında Belediye Başkanlığı yapan Hasan Sukuti Tükel tarafından bir anıt ve Çeşme yaptırılmıştır. 1977 yılında da Kıbrıs Meydanına Kurtuluş anıtı yaptırılmış ve 1982 yılında da Sıkıyönetim Komutanlığının gayreti ile Çınarlı Camii avlusundaki mezarı türbe şekline getirilmiştir.
Sütçü İmam Adı, Şehirdeki tek Üniversite olan “Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi”ne ve bir çok ilk ve orta öğretim kurumuna verilmiştir.
Sütçü İmam 1 Kasım 1919’da attığı ilk kurşunla
Türk’ün namusunu korudu. Bu kurşun Kurtuluş savaşımızı başlatan
ilk kıvılcımdır.
Bu kurşunla başlayan Kahramanmaraş’ın kurtuluş
savaşı 11 Şubat 1920’de zaferle sonuçlandı.
(Anıtın Sütçü İmam cephesinde yazan metin)
Kıbrıs Meydanı’nda bulunan
Kurtuluş Anıtı
SÜTÇÜ İMAM
OLAYI
Fransızlar'ın Maraş'ı
işgalinden kısa bir süre sonra olaylar başladı. Olaylar ilk anlarda küçük grupların
karşılıklı sataşma ve atışmalarla yer yer meydana geliyordu.
Bu arada asıl adı da İmam olan
Sütçü İmam, Uzunoluk caddesinin kenarında hem süt satarak geçimini sağlıyor,
hem de ücretsiz olarak Çınarlı Camiinde imamlık yapıyordu.
31 Ekim 1919 Cuma günü sabah
olur olmaz, şehirdeki Ermeniler'in taşkınlık ve şımarıklıkları görülmeye
başladı. Fransızlar'dan güç alan Ermeniler, şehre dağılarak önlerine gelen
Türklere hakaret ediyorlar, Türk Milletinin örf, adet, gelenek ve görenekleri
ile dinine dil uzatıyorlardı. Çeşitli mahallelerde yer yer olaylar patlak
vermeye başladı. Fransız askerleri de bu duruma seyirci kalıyorlardı.
Fransız ve Ermeni askerler
üçer-dörder kişilik gruplar halinde çarşıpazar
ve mahalleleri dolaşıyorlardı. Türklerin bazılarını dövmelerinin yanında, Türk
Milletini ve Türk Hükümeti'ni aşağılayıcı sözler sarfediyorlardı. Sataşma,
dövme, yaralama gibi taşkınlıklarda yetmiyormuş gibi, sarkıntılık etmeye de
başladılar.
Dinine, vatanına, milletine,
ailesine, namusuna bayrağına, kitabına, şeref ve haysiyetine bağlı;
başkalarının boyunduruğu altında yaşamaktansa, ölümü bile tercih eden
Kahramanmaraşlılar adeta kükrediler. Fransız askerleri, Türklerin cesaret, azim
ve kararlılığını henüz tanımıyorlardı. Fransızlar ve Ermenilerin bu taşkın
hareketleri, Türklerin azim ve iradelerini artırıyordu. Türkler için artık
tahammülü mümkün olmayan bir yere gelinmişti. Bardağı taşıran son damla,
Fransız askerlerinin hamamından çıkan Türk kadınlarına sarkıntılık etmeleri
oldu.
Caddesi'nden kışlaya
dönüyorlardı. 0 anda Uzunoluk Hamamından yüzleri peçeli iki Türk kadını çıktı.
Sarhoş durumda olan üç kişilik Fransız Ermeni askerlerinden birisi, hamamdan
çıkan Türk kadınlarına saldırdı ve peçesini yırttı. "Artık burası
Türklerin değildir, Fransız memleketinde peçe ile gezilmez" diyerek
kadıncağıza sarılıp ilişmek istedi. Peçesi yırtılan ve zor durumda kalan
kadıncağız bayılıp yere düştü. Diğer kadında imdat istercesine bağırdı. Olayı
Kel Hacı'nın kahvesinden gören Türkler dışarı çıkarak, askerlerin üzerine
yürüdüler. Türkler, Ermeniler'e ihtarda bulunarak yollarına gitmelerini söylediler.
Ermeniler kötü sözler sarfederek
silah kullandılar. Bu arada Çakmakçı Sait orada kurşunla yaralandı ve
şehit oldu. Gaffar Osman'da yaralandı. Bu sırada Sütçü İmam, Karadağ
tabancasını alarak dükkanından hızla olayın olduğu yere geldi. Silahını Ermeni askerlerinin
üzerine boşalttı. ilk kurşunu atan Kahraman Sütçü İmam'ın silahı ile yaralanan
Ermeni askeri arkadaşlarının yardımı ile kışlaya götürüldü. Yaralı asker bir
gün sonra öldü. 1 Kasım 1919 tarihinde ölen Ermeni için büyük bir cenaze töreni
düzenlendi. Sütçü İmam ise Nalbant Bekir'den aldığı bir atla Bertiz'in Ağabeyli
köyünde bulunan Beyazıt oğlu Muharrem Bey'in yanına gitti
Sütçü İmam Ermeni ve Fransızlar
tarafından sürekli arandı. Bulunması için de Kahramanmaraş Hükümeti çok
sıkıştırıldı. Bütün çabalarına rağmen Sütçü İmam bulunamadı.
Sütçü İmam'ın bu unutulmaz
kahramanlığından dolayı halk adeta birbirine kenetlenerek kardeş oldu. Birlik
ve beraberliğin en güzel örneği bundan sonra da yaşandı. Sütçü İmam olayı,
Kahramanmaraş harbinde de yeni bir ışık, yeni bir zafer yolunu açmış oldu.
Fransız askerlerinin ölmesi, Fransızlarla Ermeniler arasındaki sıkı ilişkiyi daha da artırdı. Fransız asayişinin bozulmasına Türk düşmanı Ellik Ermenileri sebep oldu. Çünkü Fransızlar; Türkler'in bu kadar vatan ve namusuna sadakatle bağlı olduklarını bilmiyorlardı. Bu coşku her yıl 12 Şubat günü Kahramanmaraş’ta “ Kurtuluş Bayramı” olarak kutlanır ve Bayrak olayı ile Sütçü İmam olayı meydan da canlandırılır.