Üst Menu
Search
Generic filters

Ana Menu

Uluslararası Suç ve Suçlularla Mücadelede İnterpol

 

 

Yalçın ÇAKICI

1. Sınıf Emniyet Müdürü

İnterpol Daire Başkanı

 

İnsanlık tarihinin her döneminde varolan suçluluğun boyutu günümüzde iletişim ve ulaşım imkanlarındaki teknolojik gelişmelere paralel olarak artmış ve sınır aşan bir konuma ulaşmış ve buna bağlı olarak ‘Uluslararası suç’ ifadesi çok sık teleffuz edilmeye başlamıştır. Bir ülkede işlenen suçun başka bir ülke yada ülkelerde devam etmesi uluslararası suçlunun ve uluslararası suçların ülkelerin kabul ettiği ortak bir tanımının yapılamaması bu alandaki mücadeleyi daha etkin hale getirmek için özel bazı tedbirlerin alınması gerekliliğini doğurmuştur.

Ülkeler, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan uluslararası suçla bilhassa organize suç grupları ile mücadelede başarılı  olabilmenin tek şartının aralarında kurulacak işbirliği olduğunu anlamışlar ve bunun bir sonucu olarak da suç ve suçlulara karşı dünya ülkelerinin polis teşkilatlarınca münferit olarak verilen mücadelenin bütünleştirilmesi ve bu alanda sıkı ve sürekli bir işbirliğinin tesis edilmesi düşüncesinin hayata geçirilmesi konusunda çalışmalar başlat-mışlardır.

Bu amacı gerçekleştirmek için de 1905 yılında Buenos Aires’de Polis Kongresinde, 1909’da Madrid’de, 1913’de Washington’da Milletlerarası Polis Konferansında ve 16-18 Nisan 1914 tarihleri arasında  Monaco’da gerçekleştirilen I. Uluslararası Polis Kongresinde ülkeler  bir araya gelerek “Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı” İnterpol’ün temellerini atmışlardır.

I. Dünya Savaşı sonrasında suç oranlarındaki artış ülke polis teşkilatlarının işbirliği yapmasını kaçınılmaz hale getirmiş ve neticede, 20 ülkenin katılımı ile 1923 yılında Viyana’da gerçekleştirilen “2. Uluslararası Polis Kongresi”nde “Uluslararası Kriminal Polis Komisyonu” kurulmuş ve 10 maddelik ilk Teşkilat Tüzüğü’nün burada kabul edilmesi ile İnterpol resmi bir statü kazanmıştır.  Ancak; II.Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle duran faaliyetler 1946 yılında yeniden başlamış ve Teşkilat’ın merkezi Viyana’dan Paris’e nakledilerek INTERPOL kısaltması ilk kez telgraf adresi olarak kullanılmıştır.

Bundan sonra İnterpol Teşkilatı gün geçtikçe gelişerek, 1955 yılında İstanbul’da yapılan Genel Kurul Toplantısında, İnterpol Tüzüğü ve Yönetmeliği hazırlanmış ve Teşkilatın ismi “Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı ICPO-İNTERPOL” (International Criminal Police Organization) olarak belirlenmiştir. 1965 yılında 50 olan üye ülke sayısı, 1967 yılında 100’e, 1983 yılında 135’e, 1986 yılında ise 138’e yükselmiştir.

1989 yılında Teşkilatın Genel Merkezi Paris’ten alınarak halen faaliyet göstermekte olduğu Fransa’nın Lyon şehrine taşınmıştır.

Günümüzde ise Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı – İnterpol’e 179 üye ülkesiyle dünyadaki en büyük uluslararası kuruluşlar arasındaki saygın yerini almıştır.

 

İnterpol Ana Sözleşmesi’nin 2nci maddesinde, İnterpol Teşkilatı’nın kuruluş amacı;

* “Tüm Kriminal Polis Otoriteleri arasında, değişik ülkelerdeki yasalar çerçevesinde, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ışığı altında, karşılıklı olarak en geniş düzeyde yardımlaşmanın sağlanması ile

Adi suçların önlenmesi ve bastırılmasına katkıda bulunacak kuruluşlar teşkil edilmesi ve bunların geliştirilmesidir.” Şeklinde açıklanmış,

Aynı sözleşmenin  3. Maddesinde ise;

* “Teşkilatın politik, askeri, dini ve ırki karakterli faaliyetlerde bulunması ve bunlara müdahale etmesi tamamıyla yasaktır”. İfadesine yer verilmek suretiyle hangi suçlara bakamayacağı hükme bağlanmıştır.

Bu kapsamda İnterpol’ün görevi;

“Uluslararası seviyede suçların önlenmesi, bastırılması, sanıkların izlenmesi, ilişki kurdukları kişilerin tespit edilmesi, yakalanması, tutuklanması ve iade edilinceye kadar işlemlerin yapılması amacıyla geliştirilen teknik ve istatistiki bilgilerin ve diğer  çalışmaların bütünleştirilmesi ve sonuçlarının uluslararası alanda değerlendirilmesi amacıyla yürütülen çalışmalar toplamıdır.” şeklinde tanımlanabilmektedir.

Ancak bu işbirliği yalnızca suç ve suçlularla mücadele ile sınırlı olmayıp, bu mücadele için gerekli olan:

 

* Bilgi Değişim Yollarını Geliştirmek,

* Teknolojik Gelişmeleri Takip Etmek,

* Suçla Mücadelede Kullanılan Tekniklerin Standardizasyonunu Sağlamak,

* Uluslararası Suç Raporları Hazırlamak,

* Suçla Mücadelede Milli Mevzuatlarının Yakınlaştırılması Çalışmalarını  Yürütmek,

* Bölgesel İşbirliğinin Geliştirilmesine Yönelik Faaliyetlerde Bulunmak ve

* Bölgesel Kuruluşlar ve Yeni Yapılanmalarla İşbirliği İmkanları Sağlamak”

 gibi uluslararası çalışmalarıda kapsamaktadır.

Polis Teşkilatımızı Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı-İnterpol (İnterpol Genel Sekreterliği, İnterpol Alt Bölge Büroları ve üye ülkeler polis teşkilatları)  nezdinde temsil eden birimimiz, İnterpol Daire Başkanlığı’dır. Ülkemiz İnterpol Teşkilatına, Ulu Önder Atatürk’ün imzasını taşıyan 08.01.1930 tarih ve 8761 sayılı Kararname ile üye olmuştur.

Bu tarihten itibaren, önce bir Büro, 16.01.1972 tarihinden sonra da Şube Müdürlüğü statüsünde bir birim olarak görev ifa eden Türk İnterpolü ülkemizin, jeopolitik konumu nedeniyle uluslararası suçların yoğun bir şekilde işlendiği bir bölgede yer alması ve buna paralel olarak iş hacminin süratli artış göstermesi neticesinde 01.04.1988 tarih ve 88/11816 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İnterpol Daire Başkanlığı’na dönüştürülmüştür.

Ayrıca ülke çapında hizmetin daha süratli ve verimli bir şekilde yürütülebilmesini teminen, Ankara, İstanbul, İzmir ve Diyarbakır illerinde de birer İnterpol Şube Müdürlüğü kurulmuştur.

İnterpol Daire Başkanlığı halihazırda faaliyetlerini; Uluslararası Kaçakçılık Şube Müdürlüğü, Uluslararası Terörle Mücadele ve Asayiş Şube Müdürlüğü, Uluslararası Adli Yardımlaşma Şube Müdürlüğü, Uluslararası Araştırma Şube Müdürlüğü, Uluslararası Haberleşme ve Bilgi İşlem Şube Müdürlüğü olmak üzere 5 şube müdürlüğü ve toplam 18 büro vasıtasıyla yürütmektedir.

“Uluslararası Suç ve Suçlularla Mücadelede Yurtta Koordine, Dünyada İşbirliği” ilkesini kendisine hedef edinmiş olan İnterpol Daire Başkanlığı; Uluslararası düzeyde, İnterpol Genel Sekreterliği, İnterpole üye 178 ülke Milli Merkez Bürosu ve K.K.T.C. Polis Genel Müdürlüğü ile, Ulusal düzeyde, Merkez Teşkilatı, Taşra Teşkilatı, İlgili Bakanlıklar, Cumhuriyet Savcılıkları, Dış Temsilciliklerimiz ve Türk ve ülkemizdeki yabancı  İrtibat Görevlileri ve diğer ilgili Kurum ve Kuruluşlarla koordineli olarak ülkesine hizmet vermektedir.

Bu çerçevede İnterpol Teşkilatının uluslararası dört Resmi Dilinden (İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Arapça) İngilizce ve Fransızca lisanlarında yazışma yapmakta İspanyolca gelen mesajları ise değerlendirmekte olan İnterpol Daire Başkanlığı;

Milli mevzuat, İnterpol Ana Sözleşmesi ve uluslararası ikili ve çok taraflı anlaşmalar çerçevesinde uluslararası seviyede suçların önlenmesi, suçluların izlenmesi, yakalanması ve iadelerinin gerçekleştirilmesi işlemlerini yürütmek,

Uluslararası suç ve suçlulara karşı üye ülke polis teşkilatlarında verilen mücadelenin bütünleştirilmesini ve bu alanda gerekli işbirliğinin tesis edilmesini sağlamak,

Uluslararası mahiyet arz eden her türlü; silah-mühimmat, uyuşturucu madde, kıymetli taş ve maden, canlı hayvan, eski eser, motorlu taşıt, döviz, gümrük, nükleer madde, insan, organ, nesli tükenmekte olan hayvan kaçakcılığı, kara para aklama, kalpazanlık, terörizm, uçak kaçırma, rehin alma, asayişe müessir suçlar, sahtekarlık, dolandırıcılık gibi  suçlar  ve bunların suçlularıyla etkin bir şekilde mücadele etmek, konu ile ilgili teşkilatımız ve diğer ülke polis teşkilatları arasında koordinasyonu, irtibatı ve müşterek çalışmayı sağlamak, gerektiğinde yurt içinde ve/veya dışında tahkikat yaptırmak, yapılacak çalışmalara yardımcı olmak amacıyla buralara görevli göndermek,

Çeşitli yurtiçi/yurtdışı kaynaklardan temin edilen güvenilir bilgilerin değerlendirilmesi neticesi ortaya çıkması muhtemel uluslararası mahiyetteki olayların önlenmesi maksadıyla; ilgili yurtiçi ve yurtdışı birimler arasında koordinasyon kurarak, gerektiğinde veya talep edildiğinde yabancı ülke polis teşkilatları ile yurtdışında ve yurt içinde müşterek çalışma yapmak,

Adli makamlarımızca düzenlenen gıyabi tevkif veya yakalama-tutuklama müzekkerelerine istinaden aranmakta iken yurtdışına kaçan sanık veya hükümlülerin takibi ile yakalanmalarını ve yurda iade edilmelerini sağlamak, uluslararası istinabe taleplerinin yurt içinde veya dışında yerine getirilmesindeki gerekli işlemleri yürütmek, ülkemizde suç işleyen yabancı şahıslar hakkında adli ve idari makamların taleplerini karşılamak,

Uluslararası düzeyde iade maksadıyla arananlar, takip altında bulunanlar, kayıp şahıslar, her an suç işlemesi muhtemel sabıkalılar, kimliği meçhul cesedler, ilk defa ortaya çıkarılan suç teknikleri ile kayıp eşyalar hakkında konusuna göre Kırmızı, Yeşil, Sarı, Mavi, Siyah, Modüs Operandi ve Kayıp Eşya Bültenleri çıkartmak ve bunların  takip ve kontrolünü yapmak,

Genel Sekreterlik ve diğer üye ülkeler  kanalıyla temin edilen bilgi ve belgeleri tasnif etmek,  değerlendirerek ilgili birimin kullanımına sunmak ile uluslararası düzeyde yürütülen her türlü haberleşme ve irtibat evrakını ve  karşılıklı bilgi ve belge değişimini arşivlemek,

Teknolojik, hukuki, sosyal ve ekonomik gelişmelere paralel olarak uluslararası seviyede ortaya çıkan yeni suç teknik ve türlerini yakından izlemek, ilgili birimleri önceden haberdar ederek bunların ülkemize sıçramasını önleyecek tedbirlerin alınmasını sağlamak,

İnterpol Genel Sekreterliği, üye ülkeler ve diğer uluslararası teşkilatlar tarafından görev alanına giren konularda organize edilen uluslararası toplantı ve konferanslara bizzat veya konunun uzmanı bir heyetle birlikte katılarak Türk Polis Teşkilatı’nı temsil etmek ve toplantılar sonunda yayınlanan bildiriler, raporlar, sunulan belgelerin değerlendirilmesini yaparak değişip gelişen uluslararası suç teknik ve taktiklerine karşı mücadelede yeni usul ve metodlar ile buluşları, modern araç ve gereçleri tespit etmek ve bunlardan ilgili birimlerimizi haberdar etmek,

Görevlerini uluslararası mevzuata hakim, rütbeli personelin tamamı, genel mevcudun %85’i en az bir yabancı dili hizmeti yürütebilecek seviyede bilen ve tamamı bilgisayar kullanabilen deneyimli personel ile yürütmektedir.

İnterpol Genel Sekreterliği uluslarararası aranan şahıslar (ASF) bilgi havuzuna dahil olan 144 ülkeden, çalıntı otolar veri değişimine katılan 41 ülkeden biri olan, uluslararası dijital fotoğraf ve parmakizi gönderme işlemini başlatan ilk 18 ülke arasında yeralan, kendi içerisinde internet tabanlı intranet üzerinde ilk dijital bilgi bankasını kuran sayılı İnterpollerden  birisi olan Türk İnterpolü ilki 1955 yılında İstanbul’da (24. İnterpol Genel Kurul Toplantısı) sonuncusu 1996 yılında Antalya’da (65. İnterpol Genel Kurul Toplantısı) olmak üzere iki kez İnterpol Genel Kurul Toplantısı gerçekleştirmiştir.

Bunun yanında heryıl değişik ülkelerde düzenlenmekte olan İnterpol Genel Kurul Toplantılarında ülkemizi başarı ile temsil etmeye devam etmektedir.

Ayrıca uluslararası suç ve suçlularla mücadele yolları ve buna imkan veren uluslararası mevzuat konusunda ilgili Bakanlık ile merkez ve taşra teşkilatı personelinin bilgi, beceri ve uygulama yeteneğinin yükseltilmesi ve İnterpol faaliyetleri konusunda aydınlatılması amacıyla ulusal düzeyde, farklı ülkelerdeki uluslararası suçla mücadele eden personelin ülkelerarası ilişkilerdeki incelikler, karşılıklılık ilkesi ve bu alanda geçerli kurallar konularında bilgilendirilmeleri ve ikili ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla, bölgemizdeki yakın işbirliği içinde bulunduğumuz ülkelerin katılımıyla  ingilizce dilinde uluslararası düzeyde  İnterpol Kursları düzenlemektedir.

Uluslararası suçla mücadele alanındaki faaliyetlerinin yanında teşkilatımızdaki ve diğer kuruluşlardaki  ilgili birimleri çeşitli konularda aydınlatmak amacıyla kitap ve broşür çalışmaları da yürüten,  45 Avrupa ülkesi arasında İnterpol Servis Standartlarını tamamlayan  18 ülkeden birisi olan ve Türkiye’nin Avrupa Birliğine adaylığının kabul edilmesinden  sonra ülkemizin EUROPOL irtibat noktası olarak belirlenen İnterpol Daire Başkanlığı, Polis Teşkilatımızın yurtdışına açılan penceresi konumunda bulunduğunun bilinci içerisinde, hizmetlerin aksatılmadan yerine getirilmesi için büyük bir gayretle çalışmakta ve ülkemiz adına yurtdışı ile ilgili faaliyetlerin bir ahenk ve koordinasyon içerisinde yürütülmesi için her türlü çabayı sarfetmektedir.