Üst Menu
Search
Generic filters

Ana Menu

ETKİLİ LİDERLİKTE STRESLE MÜCADELE VE PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ

 

 

Halil TATAŞ

İzmir İl Emniyet Müdürü

 

Küreselleşme sürecine girdiğimiz ve teknolojinin hızla gelişmesine paralel olarak, sosyal yaşamın sürekli değiştiği günümüzde, stresin çağın hastalığı ve sorunu olarak karşımıza çıktığını görüyoruz.

Bunun neticesinde kaynağı insan olan tüm teşkilatlar stresle mücadele yollarını aramaya başlamıştır. Çünkü stres, insan hayatının bütün bölümünde etkin olmakta ve bu bağlamda iş gören tüm teşkilatların iş verimini etkileyerek hizmet kalitesini düşürmektedir.

Bununla birlikte stres yönetimi ve oluşan problemleri çözmek önem kazanmış ve konu ile ilgili teknik olarak neler yapılabileceği, stresle mücadele yollarının neler olabileceği masaya yatırılmış ve stressiz bir hayatın olamayacağı, bu yüzden stresle mücadelenin kaçınılmaz bir hal aldığı görülmüştür.

İş yaşamında ve normal doğal yaşamda stresten tümüyle uzak kalmak olanaksızdır. Bu nedenle birey ister kamu ister özel kesim örgütünün üyesi olarak yaşamını kazansın, isterse bir örgüte doğrudan doğruya bağlı olmaksızın hizmet sunsun, tanışması kaçınılmaz olan stres kavramı ile mücadeleyi öğrenmek zorundadır.

Konu, örgütlü iş yaşamı bağlamında ele alınacak olursa; stres, yönetici ve çalışan tüm personeli çeşitli boyutlarda etkileyerek, bireysel ve kurumsal verimi olumsuz yönde etkilemektedir. Ülke içinde asayiş ve güvenliğin sağlanmasından birinci derecede sorumlu teşkilatımızın sunacağı hizmetlerin kalitesi ve çalışanların verimi açısından stresle mücadele gün geçtikçe önem kazanmaktadır.

Toplumsal yaşamın her aşamasında güvenlik hizmetinin geniş halk kitlelerini kapsadığı görülmektedir. Bu yüzden personelin görevinde karşılaşacağı bazı olumsuzluklar personelde çalışma ve zorlanmadan dolayı bazı davranışsal, psikolojik ve fiziksel bozuklukları ortaya çıkaracaktır. Bu bozukluklar bir süre bastırılsa dahi, bir müddet sonra gerçek yüzü ile ortaya çıkacak, sonuçta bu durumdan teşkilatımız zarar görecek ve hizmetin kalitesi gözle görülür seviyede düşecektir.

Polislik mesleği stres bozukluklarının daha sık görüldüğü meslek grubudur. Amerika ve İngiltere’de yapılan araştırmalarda, stres seviyesi en yüksek meslek grupları sıralamasında, polislik ilk beş içerisinde yer almıştır. Ülkemizde de farklı bir yerde değildir.

Yapılan birçok araştırmada; polis ve stres konusu irdelenmiş stres düzeyleri ile çalışma koşulları arasında ilişkiye rastlanmıştır. Elde edilen bulgular, polislerin yoğun stres altında bulundukları ve psikosomatik şikayetlerin oldukça yaygın bir durum gösterdiği ortaya konmuştur. Teşkilat mensuplarımızın bir çoğunun azımsanmayacak bir ölçüde baş ağrısı, uyku bozukluğu, gastrit, ülser ve kalp çarpıntısı gibi hastalıklara yakalandıkları görülmektedir.

Stresli olan bireyin, stres yüklü diğer bir bireye hizmet sunması, onun beklenti ve sorunlarına çözüm bulması oldukça güç ve hatta olanaksızdır.

Yapılan bilimsel çalışmaların bir sonucu olarak, özellikle batıda ki polis teşkilatları artık stersle başa çıkma programları geliştirme ve uygulama konusunda oldukça yoğun bir çaba göstermektedir.

Tedavi edilmeyen stresin uzun süreli etkileri çok ciddi olabilir. Bunlardan bazıları, kişilik değişikliği, iş yada evlilik yaşamının bozulması, madde yada alkol kullanma, intihar düşüncesi eğilimi yada girişimi gibi kendine zarar verici davranışlar şeklinde sıralanabilir.

Yoğun stres, iş verimi üzerinde de olumsuz etkiler yapmaktadır. Çalışma temposunda düşme, enerji azlığı, kendini yorgun hissetme, tahammülsüzlük, karşılıklı hoşgörü ve anlayışın azalması sebebiyle iletişimde bozulma, öfkede artış, bireysel farklılıkları algılamada bozulma, stresin iş yaşamına olumsuz etkilerinden sayılabilir.

Problemlerin çözümünde; problemi tespit etme, seçenekleri gözden geçirme, seçeneklerin avantaj ve dezavantajlarını kontrol ettikten sonra bir çözüm yolu seçme, harekete geçme ve son olarak sonuçları değerlendirme konusu ele alınır.

Stres yönetiminde etkili liderlik kavramı çok önemlidir. Her ne kadar bazı kaynaklarda liderlik ve yöneticilik eş anlamlı kavramlar olarak anılsa da yöneticilik ve liderlik birbirinden pek çok noktadan ayrılan iki farklı olgudur.

Belirli ortak amaçların gerçekleştirilmesi için liderlik son derece önemlidir.

Yöneticiler tasarlar, denetler ve dikkatlerini kural ve prosedürler üzerinde toplarlar. Liderler ise istikamet verir, kabiliyetleri harekete geçirir ve stratejileri uygulayıp, dikkatlerini kurallar üzerinde değil, insanlar üzerinde yoğunlaştırırlar.

Liderlik birey ve grupların davranışı ve performansı üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir.

Sonuç olarak; polislik mesleği, gerek çalışma koşulları ile mesai saatlerinin belirsizliği, gerekse devamlı olarak stres yüklü insanlarla muhatap olmak açısından stres seviyesi en yüksek meslek gruplarındandır.

Teşkilatımızın hizmet kalitesi ve verimini yükseltebilmemiz için stres yönetimini çok iyi algılamamız ve uygulamamız gerekmektedir. En büyük görev yönetici durumunda olan bizlere düşmektedir. Daha önce belirttiğim gibi yönetici fakat lider yönetici olmak durumundayız.

Problem çözümlerinde zamanlamanın önemini çok iyi bilmemiz, başarıyı paylaşmamız, güven vermemiz ki güven önemlidir, çünkü personeliniz size güvendikleri sürece sizi takip edeceklerdir, personele ortak sorunlarla uğraşmanın kendi yararlarına olduğu duygusunu hissettirmemiz, iletişimi sürekli aktif tutmamız ve liderliğin mükemmellik olmadığını bilmemiz gerekiyor; başarıya ulaşmak için kendi eksikliklerimizi kabul etmeli, anlamalı ve gidermeliyiz.

Stres hayatımızın kaçınılmaz bir parçası olmuştur. Herkes hayatını daha kaliteli, anlamlı, güzel, yaşanan bir hale getirebilmek için stres kaynaklarının ne olduğunu tespit ederek etkili bir biçimde stresle mücadeleyi öğrenmeliyiz. Stresin olumsuz etkilerini mümkün olduğu kadar kaynağında çözümleyerek hayatımızın diğer alanlarından uzaklaştırabilmeyi becermek zorundayız. Bir başka deyişle stressiz bir hayat beklentisi yerine stresle mücadele etme başarısını göstermeliyiz.

Bu duygularla; görevi kanunsuzluklarla mücadele etmek, toplumda huzur ve güveni sağlamak olan teşkilatımızın, strese karşı alınabilecek her türlü tedbirleri uygulanarak, hayatımızın kaçınılmaz bir parçası olan stresle de mücadelede başarılı olacağımıza inanıyor,

Saygılar sunuyorum. 09.10.2002